Όλοι οι “πρωθυπουργίσιμοι” του Ανδρουλάκη

Ο Ν. Ανδρουλάκης έβαλε μια άσκηση, επί χάρτου προς στιγμήν μεν, για ικανούς λύτες δε. Τα δύο κόμματα εξουσίας της τελευταίας δεκαετίας, ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, συμφωνούν σε ένα μόνο πράγμα: Η επόμενη κυβέρνηση θα σχηματιστεί με κορμό το πρώτο κόμμα. Άσχετα εάν είναι σωστό (που δεν είναι) αυτό εξυπηρετεί τις φιλοδοξίες των αρχηγών τους που θέλουν «πάση θυσία» να ξαναγίνουν πρωθυπουργοί. Γιατί διαφορετικά προτιμούν το κόμμα τους στην αντιπολίτευση και την παραμονή των ίδιων στο τιμόνι των κομμάτων τους ή έστω να διατηρήσουν τον πλήρη έλεγχο τους με ηγεσίες της επιλογής τους.

Τι καλύτερο για τον Νίκο Ανδρουλάκη να εκμεταλλευτεί τακτικά την αδυναμία των δυο μεγαλύτερων κομμάτων, ιδίως στην περίπτωση που εκείνα στις εκλογές του Μαΐου κινηθούν σημαντικά κάτω από τον πήχη της αυτοδυναμίας του 37% ενδεχόμενων άμεσων νέων εκλογών, δηλαδή της πολυθρύλητης όσο και εξαιρετικά αβέβαιης δεύτερης κάλπης. Αντιστρέφοντας αυτή την τακτική ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ επιλέγει να πιέσει για κυβέρνηση από τις εκλογές της απλής αναλογικής, στις οποίες όπως και να έχει θα διαθέτει αυξημένη κοινοβουλευτική δύναμη, ενώ τα άλλα δυο κόμματα θα βρεθούν στη Βουλή οπωσδήποτε πιο αδύναμα.

Περί (όχι και τόσο) αυτονόητων

Γιατί εάν το δίδυμο Μητσοτάκη-Τσίπρα θεωρεί αυτονόητη την πρωθυπουργία για τον επικεφαλής του πρώτου κόμματος, από την άλλη πλευρά καθόλου αυτονόητο δεν είναι αυτό εάν αθροιστικά διαγράψουν κι οι δυο χαμηλή εκλογική επίδοση, δίχως ρεαλιστικές πιθανότητες αυτοδυναμίας κανενός εκ των δύο σε νέα κάλπη, ιδιαίτερα δε εάν η μεταξύ τους διαφορά αποδειχθεί εξαιρετικά ισχνή. Αυτό δηλαδή που περίπου μέχρι στιγμής καταγράφεται και στις μετρήσεις πρόθεσης ψήφου.

Επίσης, ο ίδιος ο κ. Ανδρουλάκης έχει ξεκαθαρίσει από τη δική του μεριά ότι για να συζητήσει τη συμμετοχή του σε κυβέρνηση συνεργασίας, κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο στην περίπτωση που η παρουσία του και η πολιτική του κόμματός του επιβραβευθεί από τη λαϊκή ψήφο  με ένα καλό διψήφιο ποσοστό. Αυτό βέβαια περιορίζει ακόμα παραπάνω τους όρους και τις προϋποθέσεις που η Χ. Τρικούπη θα εισέλθει σε μια ουσιαστική προγραμματική συζήτηση σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας, καθιστώντας δυσκολότερο να συντρέξουν ταυτόχρονα όλα τα προαπαιτούμενα.

4 προαπαιτούμενα για 4 υποψήφιους πρωθυπουργούς

Σχηματικά και πρακτικά, τέσσερεις (4) προϋποθέσεις πρέπει να συντρέξουν για να σταθεί η θέση-πρόταση Ανδρουλάκη για κυβέρνηση συνεργασίας από τις εκλογές της απλής αναλογικής χωρίς Μητσοτάκη-Τσίπρα στη θέση του πρωθυπουργού:

α) Άθροισμα ποσοστών εκλογικής δύναμης ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ έως 65%

β) Ποσοστό πρώτου κόμματος κάτω ή περί του 30%

γ) Διαφορά 1ου-2ου κόμματος έως 3%

δ) Ποσοστό ΠΑΣΟΚ άνω του 11%

Εάν αυτά συμβούν, τα οποία όλα είναι πιθανά, αν και λιγότερο πιθανό να συμβούν μαζί και ταυτόχρονα, ποια πρόσωπα ενδεχομένως εννοεί ο Ν. Ανδρουλάκης ότι θα υπερψήφιζε το κόμμα του για τη θέση του πρωθυπουργού, με δεδομένο ότι όπως έχει υποστηρίξει θα πρόκειται για μέλος του κοινοβουλίου;

Σε περίπτωση οριακής πρωτιάς της ΝΔ δυο πρόσωπα που θα μπορούσαν να συζητηθούν στο πλαίσιο μιας συγκυβέρνησης με μια κεντροδεξιά εκδοχή της ΝΔ πιθανότητες συγκεντρώνει ο υπουργός των Εξωτερικών Ν. Δένδιας που κρατά χαμηλό προφίλ και αποφεύγει συστηματικά να χρεωθεί τις μεγάλες αποτυχίες Μητσοτάκη, καθώς και ο Ευάγγελος Βενιζέλος που σε δυο διαρροές του δεν διέψευσε το ενδεχόμενο ενδιαφέρον του. Απαραίτητο για μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν η προηγούμενη εκλογή του από το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματός του στη Βουλή, παρότι ως τώρα ο ίδιος αυτό-εντάσσεται στην «μετα-πολιτική».

Σε περίπτωση οριακής επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. επίσης δυο πρόσωπα έχουν τη δυνατότητα να ηγηθούν μιας αμιγώς κεντροαριστερής κυβέρνησης, ο πρώην πρωθυπουργός και βουλευτής Αχαΐας Γιώργος Παπανδρέου, καθώς και η πρώην υπουργός ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ και πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας στην κυβέρνηση Τσίπρα κα Λ. Κατσέλη. Κι εδώ απαραίτητο, αλλά και ευκολότερο, είναι η συμμετοχή της στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του οποίου άλλωστε αποτελεί εκ των κορυφαίων ευρύτερης εμβέλειας προσωπικοτήτων του στελεχιακού δυναμικού του.

Τα 2 φαβορί

Μεγαλύτερες δυσκολίες στην πρώτη περίπτωση έχει η περίπτωση Βενιζέλου γιατί δεν «περνάει» εύκολα στην καραμανλική πλευρά της ΝΔ, όπως και στους παπανδρεϊκούς του ΠΑΣΟΚ, ενώ ο κ. Δένδιας θα προέρχεται και από τον πιο ισχυρό κομματικό εταίρο σε μια τέτοια συγκυβέρνηση.

Αντίστοιχα ισχυρά «φρένα» αναμένεται να συναντήσει στη δεύτερη περίπτωση ο Γιώργος Παναδρέου, ο οποίος λόγω της πρωθυπουργίας του στα πρώιμα και μνημονιακά χρόνια δεν «περνάει» στον κομματικό πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στο πάλαι ποτέ «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ και τις διάφορες παραλογές και μεταλλάξεις του. Αντίθετα, η Λούκα Κατσέλη έχει κρατήσει σε μεγάλο βαθμό το τεχνοκρατικό της προφίλ ενεργό προς πάσα κοινωνική και συστημική κατεύθυνση και, ίσως το βασικότερο, έχει αποφύγει τη συμμετοχή της στα έντονα πάθη μεταξύ των δυο σκληρά (συχνά εχθρικά) ανταγωνιζόμενων για επικράτηση του ενός επί του άλλου πόλων της κεντροαριστεράς, καίτοι μετακινηθείσα από τον έναν στον άλλον.

Σκληρό πόκερ για τον Π.Θ. μέχρι τέλους

Πολλοί κριτικάρουν το ζήτημα της επιλογής πρωθυπουργού που έθεσε σε πρώτο πλάνο ο κ. Ανδρουλάκης ως κάτι απολίτικο που δεν μπορεί να υπερσκελίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας συνολικής προγραμματικής συμφωνίας. Ιδιαίτερα στην κουλτούρα της αριστεράς ο ρόλος των προσώπων είναι παραδοσιακά υποβαθμισμένος μπροστά στη σημασία των εξελίξεων της Ιστορίας που ως γέννημά τους αυτά συμμετέχουν. Η πορεία του χρόνου από την άλλη πλευρά έχει δείξει ότι τα πρόσωπα σηματοδοτούν πολλά, συχνά πολύ περισσότερα από όσα τα κείμενα των πολιτικών συμφωνιών, ακόμα και τα κείμενα των ίδιων των νόμων. Οπότε τα ίδια τα πρόσωπα με τον συμβολισμό τους αναντίρρητα σφραγίζουν σε μεγάλο βαθμό αυτό που θέλουν να εκφράσουν οι προγραμματικές πολιτικές  συμφωνίες.

Πολλά θα ειπωθούν και ακόμα περισσότερα θα παιχτούν παρασκηνιακά για το πρόσωπο που θα ηγηθεί μιας κυβέρνησης που θα μπορεί να προκύψει από τις ερχόμενες εκλογές, με δεδομένο ότι η απλή αναλογική αλλάζει ριζικά τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού και σε αυτή την υπόθεση. Έστω και εάν αυτό δεν το είχε υπολογίσει ούτε η ίδια η πλευρά της ηγεσίας της νυν αξιωματικής αντιπολίτευσης που ως κυβέρνηση είχε νομοθετήσει την επαναφορά της.

Όταν η απλή αναλογική έβγαλε τον Τζαννή

Για την ιστορία, υπενθυμίζεται ότι στην προηγούμενη κυβέρνηση συνεργασίας απλής αναλογικής, εκείνη της Νέας Δημοκρατίας και του Συνασπισμού του αλήστου μνήμης 1989, πρωθυπουργός από τις κοινοβουλευτικές ομάδες των δύο κομμάτων της τότε συγκυβέρνησης, δεν είχε εκλεγεί ο αρχηγός του πρώτου κόμματος Κ. Μητσοτάκης ούτε ο γ.γ. του ΣΥΝ Χαρίλαος Φλωράκης, αλλά ο εκ Γυθείου ορμώμενος Λάκωνας βουλευτής της ΝΔ που εκλεγόταν στην περιφέρεια της Α΄ Αθηνών, Τζαννής Τζανετάκης.

Κυριακή του Μάη κοντή γιορτή…

“V” ανάλυση