Μια αντισυμβατική πρεμιέρα πραγματοποίησε το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, μόνο που αυτή τη φορά δεν έγινε στη σκηνή, αλλά στον χώρο των θεατρικών εκδόσεων, σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Νεφέλη».
Εστιάζοντας στην ανάδειξη νέων μεταφράσεων, αλλά και πρωτότυπων θεατρικών κειμένων, η νέα θεατρική σειρά του Φεστιβάλ, που παρουσιάστηκε το βράδυ της Τετάρτης (30/6) στο Αίθριο του Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς, περιλαμβάνει επτά τίτλους για τη φετινή περίοδο.
«Είναι ένα εγχείρημα που ξεκίνησε ως μία ιδέα πέρυσι και τώρα παίρνει σάρκα και οστά», ανέφερε η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου, και πρόσθεσε: «Το φεστιβάλ ανοίγεται δυναμικά στο χώρο των εκδόσεων με έναν τρόπο που δεν το είχε ξανακάνει στο παρελθόν. Έναν τρόπο που δηλώνει την αγάπη του για το θεατρικό κείμενο, την πίστη του στους ποιητές και στους συγγραφείς και την ανάγκη να μένει κάτι πίσω σε αυτή τη θνησιγενή τέχνη του θεάτρου που όλοι υπηρετούμε».
Όπως εξήγησε η κ. Ευαγγελάτου, η σειρά αυτή φιλοδοξεί να υπερβεί την εφήμερη διάσταση των βιβλιο-προγραμμάτων, διασφαλίζοντας τη σκηνική ζωή των κειμένων και τη λογοτεχνική τους αυτονομία σε μακροπρόθεσμη προοπτική. Γι’ αυτόν τον λόγο, τα βιβλία του Φεστιβάλ κυκλοφορούν και στα βιβλιοπωλεία.
«Καλούμε τους θεατές στην ανάγνωση, σημαίνει ότι τους καλούμε στην απόλαυση, όχι μόνο της παράστασης αλλά και του κειμένου, της ποίησης, της γραφής και της μετάφρασης, που είναι μία απόλαυση μοναχική, στοχαστική και αναθεωρητική, που μας φέρνει σε πιο βαθιά επαφή με όσα είδαμε ή όσα θα δούμε επί σκηνής και με τον εαυτό μας» σημείωσε η Δήμητρα Κονδυλάκη, υπεύθυνη εκδόσεων του φεστιβάλ και επιμελήτρια της σειράς. Ενώ επεσήμανε ότι στόχος της σειράς είναι να συγκρατήσει το εφήμερο της παράστασης σε μία πολύτιμη αναγνωστική στιγμή και εμπειρία προσφέροντας τα κείμενα ακόμα και σε εκείνους που δεν θα μπορέσουν να τα δουν στη σκηνή.
«Νομίζω ότι η απώτατη φιλοδοξία μιας θεατρικής σειράς είναι ν’ ανοίξει νέους ορίζοντες για τα κείμενα που περιλαμβάνει. Τα έργα που “κλείνει” μέσα της να ταξιδέψουν, να γίνουν γνωστά ακόμα και στο εξωτερικό, να γνωρίσουν νέους αποδέκτες, να ανοίξουν δηλαδή τα φτερά τους και πέρα από το πλαίσιο του φεστιβάλ που τα προκάλεσε και τα δημιούργησε».
Νέα θεατρικά έργα στην Επίδαυρο
Η πρώτη ενότητα της σειράς, περιλαμβάνει τα τέσσερα ελληνικά έργα του κύκλου «Contemporary Ancients», τα οποία γράφτηκαν με ανάθεση του φεστιβάλ και είναι εμπνευσμένα από το αρχαίο δράμα : «Το σπίτι με τα φίδια» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη με αφετηρία τις «Τραχίνιες» του Σοφοκλή, «γάλα, αίμα» της Αλεξάνδρας Κ* με αφετηρία τη «Μήδεια», «Κρεουργία» του Γιάννη Μαυριτσάκη με αφετηρία τις «Βάκχες» και «Η Φαίδρα καίγεται» της Αμάντας Μιχαλοπούλου με αφετηρία τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη. Τις παραστάσεις των έργων αυτών θα δούμε μέσα στον Ιούλιο στη Μικρή Επίδαυρο στις σκηνοθεσίες των Ελένης Σκότη, Γιάννου Περλέγκα, Γιώργου Σκεύα και Γιάννη Καλαβριανού.
Στον αντίποδα της ενοχικής Φαίδρας του αρχαίου μύθου και των κλασικών μεταγραφών της, η σύγχρονη Φαίδρα της Αμάντας Μιχαλοπούλου δεν πεθαίνει, αλλά αντιμετωπίζει τον ερωτισμό ως κάλεσμα ζωής. Αναλαμβάνει την ευθύνη της επιθυμίας της και έρχεται αντιμέτωπη με τη φωτιά – φωτιά καταστροφής και αναγέννησης- σ’ όλες τις εκδοχές και τις μεταμορφώσεις που υπαγορεύει το ελληνικό καλοκαίρι.
«Η ανάθεση αυτή με έσωσε τους μήνες της καραντίνας. Έγραφα ένα μυθιστόρημα το οποίο εγκατέλειψα πολλές φορές και στο οποίο δεν έχω επιστρέψει ακόμη. Όταν η Κατερίνα Ευαγγελάτου μου πρότεινε να ξαναγράψω τον Ιππόλυτο ενθουσιάστηκα… Η μεγάλη μου επιθυμία και φιλοδοξία ήταν να γράψω μία Φαίδρα σύγχρονη, φεμινίστρια, μία Φαίδρα που αντιμετωπίζει την ερωτική επιθυμία της, ως επιθυμία όχι μόνο σεξουαλική αλλά ως επιθυμία ζωτικότητας.. Ήθελα να παρουσιάσω αυτή την ακόρεστη γυναίκα, η οποία είναι ακόρεστη χωρίς να κουβαλάει τις ενοχές ή χωρίς να πατάει πάνω στις ιδέες που υπάρχουν γύρω από το γιατί ή πώς επιτρέπεται μία γυναίκα να είναι ακόρεστη, ειδικά στη μέση ηλικία. Αυτό ήταν για μένα το στοίχημα», ανέφερε η Αμάντα Μιχαλοπούλου.
Το έργο της Αλεξάνδρας Κ* μεταφέρει τη Μήδεια σε μία εποχή όπου η γυναίκα μόλις αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως η ζωή δεν επιφυλάσσει την ίδια τύχη στα δύο φύλα. Περιορισμένη για χρόνια στους ρόλους της κόρης, της συζύγου και της μητέρας, η Ξένη ζει υπό το άγρυπνο μάτι της στενής κοινωνίας όπου την έφεραν να ζήσει. Όταν ο άντρας της παντρεύεται μιαν άλλη γυναίκα κι η ίδια δεν έχει πια κανέναν ρόλο να υπηρετήσει, ψάχνει να βρει τι έχει απομείνει απ’ αυτήν ακόμα ζωντανό.
«Μέσα από αυτή διαδικασία νιώθω ότι πλούτισα πάρα πολύ. Το δικό μου έργο είναι μία μεταγραφή της Μήδειας. Αυτό που ήθελα να κάνω, είναι να δω αυτή τη γυναίκα από μία άλλη οπτική γωνία, γιατί προσωπικά δεν μπορούσα ποτέ να πιστέψω το ότι μια γυναίκα σκοτώνει τα παιδιά της επειδή θέλει να εκδικηθεί τον άντρα της ο οποίος παντρεύεται μία άλλη γυναίκα. Επειδή ήθελα να το κρατήσω ως πράξη μέσα στο έργο, έπρεπε να βρω έναν τρόπο να πιστέψω το ότι αυτή η γυναίκα σκοτώνει τα παιδιά της και τι είναι αυτό που την οδηγεί εκεί. Οπότε πήγα πίσω σε κάτι πολύ προσωπικό μου, στις γυναίκες που με μεγάλωναν και πώς τις παρατηρούσα εγώ ως παιδί, ποια ένιωθα ότι ήταν τα βάσανά τους, οι αγωνίες τους , οι πίκρες τους .. Αυτές οι φωνές αναδύθηκαν μέσα μου» είπε η Αλεξάνδρας Κ* που έχει μεταφέρει τη δράση του έργου της το ’58 σ’ ένα χωριό της Πελοποννήσου. «Αυτό έχει να κάνει με το ότι αγαπάω πολύ την Μικρή Επίδαυρο και ήθελα αυτό να είναι το φυσικό σκηνικό και οτιδήποτε γράψω να ενταχθεί εκεί μέσα» εξήγησε.
Εμπνευσμένο από τις Τραχίνιες του Σοφοκλή, ένα από τα λιγότερο γνωστά αρχαία ελληνικά δράματα, το έργο του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη δίνει μια αναπάντεχη, εξαιρετικά σύγχρονη οπτική του μύθου. Σ’ ένα σπίτι γεμάτο φίδια και φαντάσματα, οι κάτοικοί του, φαίνονται άνετοι, ευχάριστοι, και υποδέχονται με ευγένεια όποιον θα χτυπήσει την πόρτα τους. Ίσως γιατί έχουν ανάγκη να μοιραστούν με κάποιον ξένο τους φόβους τους και το διαρκές αίσθημα απειλής, που δεν τους αφήνει να ησυχάσουν.
«Οι Τραχίνιες είναι μια από τις παραγνωρισμένες τραγωδίες του Σοφοκλή. Ένα έργο που συνήθως ούτε το έχουμε δει, ούτε το έχουμε διαβάσει. Αυτό για μένα ήταν μία ωραία πρόκληση γιατί αισθάνθηκα την ανάγκη ότι το καινούριο έργο που θα γραφτεί θα πρέπει να είναι αυτόνομο. Δηλαδή ο θεατής χωρίς να έχει καμία ιδέα για τον μύθο, θα έρθει και θα δει ένα θεατρικό έργο το οποίο θα πρέπει να είναι πλήρες και να λειτουργεί από μόνο του…» επεσήμανε ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης.
Η θεατρική σειρά του Φεστιβάλ περιλαμβάνει ακόμα δύο εκδόσεις με ιδιαίτερο ενδιαφέρον: τη νέα μετάφραση των «Βατράχων» από τον Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο με εισαγωγή και παραστασιογραφία ‘Αγι Μαρίνη και την ελεύθερη έμμετρη μετάφραση των «Ιχνευτών» του Σοφοκλή από τον Εμμανουήλ Δαυίδ με εισαγωγή, επιμέλεια και σχόλια Σταύρου Τσιτσιρίδη. Και τα δύο έργα θα παρουσιαστούν στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου σε σκηνοθεσία Αργυρώς Χιώτη και Μιχαήλ Μαρμαρινού αντίστοιχα.
Η σειρά φιλοξενεί, τέλος, το έργο της Μάγια Τσάντε, «οιδίποδας» με αφετηρία το κλασικό έργο του Σοφοκλή, σε μετάφραση Γιάννη Καλιφατίδη, που γράφτηκε επίσης με ανάθεση για την παράσταση της Σαουμπίνε στην Επίδαυρο σε σκηνοθεσία Τόμας Οστερμάγιερ.
