Ερωτήματα σχετικά με την διαφάνεια του σχεδίου “Αντώνης Τρίτσης” για την Τοπική Αυτοδιοίκηση

Στην παρουσίαση-κυβερνητική φιέστα του «Αντώνης Τρίτσης» από τον υπουργό Εσωτερικών, Τ. Θεοδωρικάκο, παρουσία του πρωθυπουργού, Κυρ. Μητσοτάκη, περιγράφηκαν οι προσκλήσεις και οι δράσεις του προγράμματος (βλ. πίνακα). Σε σχέση με τον «Φιλόδημο» δίνεται μεγαλύτερο βάρος σε ζητήματα πολιτικής προστασίας (π.χ. αντισεισμικής θωράκισης) και προετοιμασίας μελετών, ενώ υπάρχει πρόθεση –σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό– να χρηματοδοτηθούν πρώτη φορά απαλλοτριώσεις. Η χρηματοδότηση θα γίνεται μέσω επενδυτικών δανείων που θα συνομολογούν οι ΟΤΑ με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων με κάλυψη από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) συμμετέχει με 1,5 δισ. ευρώ.

Ποια είναι η μεγάλη διαφορά συγκριτικά με τον «Φιλόδημο»; Ο τρόπος αξιολόγησης των έργων. Αν και ικανοποιήθηκε το αίτημα της ΚΕΔΕ για συμμετοχή της στην Επιτροπή Αξιολόγησης Μελετών και Εργων (συμμετέχει και η ΕΝΠΕ), τα τέσσερα από τα επτά μέλη της επιτροπής είναι εξω-υπηρεσιακοί παράγοντες.

Συνολικά πέντε από τα επτά μέλη είναι της επιρροής του υπουργού Εσωτερικών. Ειδικότερα, δύο μέλη της επιτροπής προβλέπεται να είναι μηχανικοί της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), φορέα στον οποίο ο κ. Θεοδωρικάκος έχει διορίσει για πρόεδρο τον νομικό σύμβουλό του και για αντιπρόεδρο τον διευθυντή του πολιτικού γραφείου του.

Για αναπτυξιακά έργα, η τεχνική υπηρεσία της ΕΕΤΑΑ στελεχώνεται κυρίως με συμβασιούχους μηχανικούς – και όχι μόνιμους υπαλλήλους. Δύο υπόλοιπα μέλη θα είναι ιδιώτες εμπειρογνώμονες με εμπειρία σε συγχρηματοδοτούμενα έργα. Αφήνεται, λοιπόν, πεδίο για ανάπτυξη πελατειακών δικτύων με ιδιωτικές εταιρείες. Το πέμπτο μέλος της επιτροπής θα είναι στέλεχος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης και Εφαρμογής του Υπουργείου Εσωτερικών (ΕΥΔΕ-ΥΠΕΣ), υπηρεσία που συνέστησε τον περασμένο Δεκέμβριο ο κ. Θεοδωρικάκος. Η επιτροπή θα εισηγείται και ο υπουργός Εσωτερικών θα αποφασίζει για κάθε ένταξη προμηθειών, μελετών και έργων στο «Αντώνης Τρίτσης».

Από την αυτοδιοικητική πλευρά, οι αιρετοί επιμένουν –τόσο δημοσίως όσο και σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με κυβερνητικά στελέχη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.»– στο αίτημά τους να παραμείνουν όμοια και απαράλλακτα τα αδιάβλητα κριτήρια που έθετε ο «Φιλόδημος». Ο πρωθυπουργός έσπευσε να τονίσει πως «επιμένω ότι το πρόγραμμα αυτό πρέπει να είναι ένα πρόγραμμα αδιάβλητο. Όλες οι διαδικασίες του θα γίνονται ψηφιακά».

Ήδη, όμως, υπάρχουν καταγγελίες για αδιαφανείς πρακτικές. Στην τελευταία χρονικά συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ καταγγέλθηκε ότι «διέρρευσε στην αγορά» σχέδιο πρόσκλησης του προγράμματος ύψους 131 εκατ. ευρώ.

Το αποτέλεσμα θα είναι ορισμένοι διεκδικητές να είναι πιο έτοιμοι από τους συνυποψηφίους τους ενόψει της επίσημης έκδοσης της πρόσκλησης. Καταγγέλλοντας «επιστροφή στις αδιαφανείς πρακτικές του παλιού πολιτικού συστήματος», ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Εσωτερικών, Αλ. Χαρίτσης, περιγράφει σε δήλωσή του, επικαλούμενος καταγγελίες δημάρχων, ότι «υπάρχουν ήδη δήμοι που έχουν εκχωρήσει σε ιδιωτικές εταιρείες τη σύνταξη προτάσεων χρηματοδότησης».

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Νοέμβρη, ο κ. Θεοδωρικάκος επικαλέστηκε έλλειψη χρηματοδότησης του «Φιλόδημου» από την ΕΤΕπ και νέα συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα.

Ωστόσο, σε πρόσφατη ερώτηση που κατατέθηκε στη Βουλή με πρωτοβουλία του πρώην υπουργού Εσωτερικών, Π. Σκουρλέτη, συνοδευόμενη από αίτημα κατάθεσης του εγγράφου της νέας σύμβασης με την ΕΤΕπ, «ο κ. Θεοδωρικάκος επέλεξε τη σιωπή, απαξιώνοντας τις υποχρεώσεις που προβλέπει ο Κανονισμός της Βουλής. Βέβαια, είναι αναμενόμενο όταν δεν υπάρχει σύμβαση να αδυνατεί ο υπουργός να την προσκομίσει, αλλά ο ελάχιστος σεβασμός στους θεσμούς απαιτεί την αιτιολόγηση της αδυναμίας προσκόμισης εγγράφου», θύμισε ο τομεάρχης Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Χρ. Σπίρτζης.

Υπενθυμίζεται ότι ο «Φιλόδημος» είχε ευρύτατη αποδοχή από τα στελέχη της Αυτοδιοίκησης. Ουδέποτε διατυπώθηκε η παραμικρή καταγγελία για την κατανομή των πόρων. Η επιτροπή που αξιολογούσε τις προτάσεις των ΟΤΑ αποτελούνταν από μηχανικούς του Δημοσίου και υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Εσωτερικών.

Οι διαδικασίες ήταν διαφανείς όσο και γρήγορες, με αποτέλεσμα να ενταχθούν 502 έργα που απαντούσαν σε πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, ύψους 1,235 δισ. ευρώ, σε μόλις έναν χρόνο. Δεν παρενέβαινε ο εκάστοτε υπουργός.

Τις επόμενες τρεις εβδομάδες, το υπουργείο Εσωτερικών, η ΚΕΔΕ, η ΕΝΠΕ και η ΕΕΤΑΑ, θα προχωρήσουν σε δράσεις ενημέρωσης (ημερίδες, ηλεκτρονική επικοινωνία κλπ) δήμων και περιφερειών για το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης». Τα στοιχήματα που θέτει η κυβέρνηση είναι το πρόγραμμα να πετύχει υψηλούς ρυθμούς απορρόφησης πόρων και να δημιουργηθούν περί τις 40.000 θέσεις εργασίας από την κατασκευή των έργων. Το πρόγραμμα έχει ορίζοντα το 2023.

Τα 20 μεγαλύτερα έργα: