Αίτημα έκτακτης επιχορήγησης για τη Στεγαστική και Κοινωνική Ένταξη των Ρομά του καταυλισμού του Νομισματοκοπείου υπέβαλλε ο Δήμος Χαλανδρίου στους αρμόδιους φορείς.
Αναλυτικά το αίτημα έκτακτης επιχορήγησης:
Θέμα: Αίτημα έκτακτης επιχορήγησης στο Δήμο Χαλανδρίου για την υλοποίηση του
ολοκληρωμένου προγράμματος Στεγαστικής και Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά και την
οριστική κατάργηση του καταυλισμού στη θέση Νομισματοκοπείο.
Ο Δήμος Χαλανδρίου, ήδη από το 2015 έχει αναπτύξει, με ίδια μέσα, μία σειρά από
δράσεις για την επίλυση του ζητήματος του καταυλισμού Ρομά στη θέση Νομισματοκοπείο,
ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει τόσο τον Δήμο Χαλανδρίου, την Περιφέρεια Αττικής την
Αποκεντρωμένη Διοίκηση αλλά και το Ελληνικό Δημόσιο, ήδη από τη δεκαετία του ’90 και
με μεγάλο κόστος, ύστερα από καταδικαστικές αποφάσεις αποζημίωσης των ιδιοκτητών
των οικοπέδων. Συγκεκριμένα:
Προέβη, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου το 2015, στην καταγραφή του
υπάρχοντος πληθυσμού Ρομά και των κοινωνικοοικονομικών τους χαρακτηριστικών στους
δύο (τότε) καταυλισμούς (θέσεις Πάτημα και Νομισματοκοπείο). Απογράφηκαν 320 άτομα
στον καταυλισμό του Νομισματοκοπείου που διέμεναν σε 65 αυτοσχέδιες παράγκες και 28
άτομα στον καταυλισμό της περιοχής του Πατήματος. 1
Με την ίδρυση του Κέντρου Κοινότητας Παραρτήματος Ρομά το 2017 εντάθηκαν οι
παρεμβάσεις με πρωτεύοντα στόχο την οικειοθελή απομάκρυνση όσο το δυνατό
περισσότερων ατόμων σε συνδυασμό με παράλληλες δράσεις στους τομείς της
εκπαίδευσης, της υγείας και της απασχόλησης, που αποτελούν και τους τομείς
παρέμβασης της Εθνικής Στρατηγικής.
Στις 9/12/2019 με απόφαση του Περιφερειάρχη Αττικής αποφασίστηκε η ένταξη της Πράξης
«Πιλοτικό σχέδιο για την κοινωνική ένταξη των Ρομά του Δήμου Χαλανδρίου» στον άξονα
Προτεραιότητας «Προώθηση της Κοινωνικής Ένταξης και Καταπολέμησης της Φτώχειας
και των Διακρίσεων- Διασφάλιση της Κοινωνικής Συνοχής» του Επιχειρησιακού
Προγράμματος «Αττική», η δε συμμετοχή του Δήμου στην Πράξη οριστικοποιήθηκε με τις
υπ. Αριθμόν 525/2019 και 526/2019 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου.
Σε αυτήν προβλέπεται η επιδότηση ενοικίου και οργανισμών κοινής ωφέλειας σε 40
οικογένειες για τρία χρόνια (με δυνατότητα επέκτασης) στο Δήμο Χαλανδρίου και όμορους
δήμους καθώς και δράσεις στους τομείς που προαναφέρθηκαν προκειμένου να επιτευχθεί
η κοινωνική ενσωμάτωση των οικογενειών.
Η διαμονή σε μισθωμένη κατοικία καθώς και η εφαρμογή συνοδευτικών μέτρων ένταξης
δεν περιλαμβάνει το σύνολο των κατοίκων στον καταυλισμό καθώς με πρόσφατη
καταγραφή των οικογενειών στον καταυλισμό του Νομισματοκοπείου
(συμπεριλαμβάνονται οι εν τω μεταξύ τσιγγάνικοι γάμοι και γεννήσεις) αποτυπώνονται 75
οικογένειες με 257 άτομα (143 ενήλικες και 114 ανήλικοι). Παράλληλα δεν προχώρησε η
υλοποίηση της Πράξης καθώς μέχρι σήμερα δεν υπήρξε η εκταμίευση των εγκεκριμένων
χρημάτων λόγω αντιρρήσεων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το χρονίζον πρόβλημα, με δαπάνες του Δήμου
Χαλανδρίου, μέσω της παροχής οικονομικών βοηθημάτων για την αντιμετώπιση της
αστεγίας και εν γένει της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης κατοίκων στους
καταυλισμούς επιτεύχθηκε η απομάκρυνση (που συνοδεύτηκε από κατεδάφιση των
παραπηγμάτων) συνολικά 81 ατόμων (17 οικογενειών) από τον καταυλισμό του
Νομισματοκοπείου καθώς και 24 ατόμων (5 οικογενειών) από την περιοχή του Πατήματος,
ο οποίος και εκκενώθηκε πλήρως. Το κόστος υλοποίησης της εν λόγω δράσης την
τετραετία 2016-20 ανήλθε σε 250.000 ευρώ.
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χαλανδρίου, συνεχίζοντας την δράση του στο θέμα
των Ρομά, προκειμένου να δώσει μία οριστική λύση στο ζήτημα του καταυλισμού στη θέση
Νομισματοκοπείο, με γνώμονα την κοινωνική ένταξή τους στον αστικό ιστό (και όχι η
δημιουργία ενός νέου καταυλισμού εντός ή εκτός των ορίων του Δήμου), αφού έλαβε
υπόψη του:
την εκπεφρασμένη συναίνεση των Ρομά (σε αντίθεση με προηγούμενα ατελέσφορα
εγχειρήματα κατάργησης του καταυλισμού) 2 , να εγκαταλείψουν οικειοθελώς, ανά
οικογένεια, τον καταυλισμό εφόσον τους παρασχεθούν τα σχετικά κίνητρα,
την ανάγκη κατάργησης του καταυλισμού, δεδομένων τόσο των νόμιμων αιτιάσεων
των ιδιοκτητών των οικοπέδων 3 όσο και της επικείμενης ένταξης της εν λόγω
περιοχής στο σχέδιο πόλης
αποφάσισε ομόφωνα:
την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος για τη Στεγαστική και Κοινωνική
Ένταξη των Ρομά μέσω της σποράδην (ανά οικογένεια) εγκατάστασης στον αστικό ιστό,
γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα την οριστική κατάργηση του καταυλισμού. Το
πρόγραμμα αφορά την οριστική απομάκρυνση 75 οικογενειών Ρομά που έχουν απομείνει
(257 άτομα -143 ενήλικες και 114 ανήλικοι). Σύμφωνα με την απόφαση 45/2020 του
Δημοτικού Συμβουλίου το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εξής δράσεις:
Καταρχήν, και μέχρι την έναρξη υλοποίησης της Πράξης «Πιλοτικό σχέδιο για την
κοινωνική ένταξη των Ρομά του Δήμου Χαλανδρίου» στον άξονα Προτεραιότητας
«ο Δήμος αναλαμβάνει την «επιδότηση ενοικίου» για τρία χρόνια με ίδιους
πόρους στις ήδη υποστηριζόμενες οικογένειες.
Την επιδότηση αποχώρησης από τον καταυλισμό των μη εντασσόμενων, ως μη
συμβατών, στην Πράξη ««Πιλοτικό σχέδιο για την κοινωνική ένταξη των Ρομά του
Δήμου Χαλανδρίου». Το κόστος εφαρμογής αυτής της πρότασης για το σύνολο του
καταυλισμού ανέρχεται σε 1.134.000 ευρώ.
Την παρέμβαση, μετά από εισήγηση της Κοινωνικής Υπηρεσίας, σε ειδικές
περιπτώσεις που χρήζουν αυξημένη κοινωνική – ψυχική φροντίδα (π.χ. υπερήλικες,
ΑμεΑ που δεν έχουν οικογενειακή φροντίδα ή συγγενικό περιβάλλον, περιπτώσεις
με ιδιαίτερα σοβαρά αστικοδημοτικά προβλήματα, κ.λπ.). Το κόστος της
συγκεκριμένης ενέργειας θα είναι δυνατόν να εκτιμηθεί μετά την εκκένωση του
καταυλισμού.
Επειδή υπάρχει επιτακτική ανάγκη άμεσης απομάκρυνσης των διαμενόντων στον
καταυλισμό, λόγω των δυσμενών συνθηκών διαβίωσής τους, αλλά και του κινδύνου ο
καταυλισμός να αποτελέσει υγειονομική βόμβα για την ευρύτερη περιοχή ειδικά την
περίοδο αυτή της πανδημίας από τον Covid-19 που βιώνει η χώρα μας 4 και επειδή το
πρόγραμμα «Προώθηση της Κοινωνικής Ένταξης και Καταπολέμησης της Φτώχειας και των
Διακρίσεων- Διασφάλιση της Κοινωνικής Συνοχής» του Επιχειρησιακού Προγράμματος
«Αττική» έχει παγώσει με αμφίβολη την ημερομηνία έναρξής του, ο δήμος μας αδυνατεί
οικονομικά να επωμιστεί όλο το κόστος της εκκένωσης του καταυλισμού μέσω της
στεγαστικής αποκατάστασης του πληθυσμού αυτού, παρακαλούμε, όπως μας εγκρίνετε
έκτακτη επιχορήγηση 1.000.000,00 Ε .
Ο Δήμος Χαλανδρίου, το ενδιαφέρον του οποίου για τους Ρομά είναι έμπρακτο, ευελπιστεί
ότι η Ελληνική Πολιτεία θα συμβάλει ενεργά στην υλοποίηση της ομόφωνης απόφασης του
Δημοτικού Συμβουλίου, προκειμένου να δοθεί άμεσα, λόγω των ειδικών συνθηκών της
πανδημίας, μία λύση σε ένα ζήτημα που χρονίζει για δεκαετίες. Με τη συνδρομή σας
σύντομα ο καταυλισμός στη θέση Νομισματοκοπείο δύναται να αποτελεί παρελθόν.
1 Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση του πληθυσμού από την αρχική καταγραφή οφείλεται
αποκλειστικά σε γάμους και νέες γεννήσεις από τον αρχικά καταγεγραμμένο πληθυσμό και
όχι εγκατάστασης νέων οικογενειών στην περιοχή.
2 Από μέρους της Πολιτείας έχουν ληφθεί επανειλημμένες αποφάσεις κατεδάφισης των
αυθαίρετων κατασκευών οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί έως σήμερα. Ενδεικτικά, το με
αριθμό πρωτοκόλλου 28693/οικ.1804 στις 4/4/2018 πλέον πρόσφατο έγγραφο της
Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής με το οποίο ζητείται ενημέρωση σχετικά με τις
ενέργειες του Δήμου Χαλανδρίου για μετεγκατάσταση των Ρομά του Νομισματοκοπείου
«ως προϋπόθεση της υλοποίησης κατεδάφισης τελεσίδικα αυθαιρέτων κατασκευών, από
την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής» μετά την ικανοποίηση του αιτήματος για μεταφορά
πιστώσεων από το υπουργείο Οικονομικών για κατεδαφίσεις αυθαιρέτων εντός του 2018-
19. Παράλληλα, με αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής
το 2013 (18/10/2013 και 17/12/2013) αποφασίζεται η μετεγκατάσταση του καταυλισμού
Ρομά στο όρος Κανδήλι σε έκταση 36 στρεμμάτων. Με διαδοχικές αποφάσεις του
Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώνονται οι αποφάσεις μετεγκατάστασης μετά από
προσφυγή του Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας. (για παράδειγμα απόφαση ΣτΕ 4577/2015).
Ήδη λόγω προγενέστερων αποφάσεων κατεδάφισης του καταυλισμού ο πολιτιστικός
σύλλογος Ελλήνων Ρομά Χαλανδρίου «η Ελπίδα» προσφεύγει στην Επιτροπή Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (αναφορά CCPR/C/118/D/ 2242/2013 που υιοθετήθηκε από την
Επιτροπή στην 118 συνεδρίασή της). Σύμφωνα με τις «Διαπιστώσεις» της Επιτροπής
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά
Δικαιώματα «η Ελλάδα θα επενέβαινε κατά τρόπο αυθαίρετο (…) εάν εκτελούσε τις
αποφάσεις έξωσης και κατεδάφισης κατά των προσφευγόντων, εφόσον και καθόσον δεν
υφίσταται αμέσως διαθέσιμη σε αυτούς ικανοποιητική εναλλακτική στέγαση (παρ.13)»
παρά το ότι δέχθηκε «ότι οι ατύπως διαμένοντες στο συγκεκριμένο χώρο δεν έχουν
δικαίωμα επ’ αόριστον παραμονής σε αυτόν» (παρ.12.5-12.6)». (Υπουργείο Εξωτερικών Α.Π
φ.6171.1/ΑΣ 58543, 20/12/2016)
3 Από την πλευρά των ιδιοκτητών των οικοπέδων από το 1992 έως σήμερα έχουν
καταβληθεί όλα τα νομικά μέσα προκειμένου να επιτευχθεί η απομάκρυνση του
καταυλισμού. (ενδεικτικά το ιστορικό που περιλαμβάνεται στην αγωγή 64 ιδιοκτητών
ακινήτων προς το Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών κατά του Δήμου Χαλανδρίου,
της Περιφέρειας Αττικής και του Ελληνικού Δημοσίου.)
Όσον αφορά το Δήμο Χαλανδρίου, με απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών
(αρ.απ: 642/2011) και Διοικητικού Εφετείου Αθηνών (αρ.απ: 3645/2013) ο Δήμος
Χαλανδρίου υποχρεώθηκε να αποζημιώσει τους μηνυτές με 237.867 ευρώ. (χρηματικά
εντάλματα Β471/2015 και Β1857/2014). Εκδικάστηκε σε πρώτο βαθμό η αγωγή πέντε
ιδιοκτητών οικοπέδων που κατατέθηκε στις 23/7/2010 όπου κατά την απόφαση του
δικαστηρίου (5641/2019) απαλλάσσεται ο δήμος Χαλανδρίου και η Περιφέρεια Αττικής
γίνεται όμως δεκτή η αγωγή κατά το μέρος που στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου
ενώ ορίζονται ως αποζημίωση των ιδιοκτητών 13.500 ευρώ με το νόμιμο τόκο 6% από την
ημερομηνία επίδοσης της αγωγής.
Εκκρεμεί η απόφαση της εκδίκασης της αγωγής 64 ιδιοκτητών ενώπιον του 19ου Τριμελούς
Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών (κατόπιν αναβολής από 26/4/2018) με αξιώσεις
αποζημιώσεων ύψους εκατομμυρίων ευρώ.
4 Όπως επισημαίνεται στο με αριθμό πρωτοκόλλου 1410/23-3-2018 έγγραφό της Γενική
Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Αττικής κατά τη
συμπλήρωση Φόρμας Καταγραφής Περιβαλλοντικών Παραμέτρων και Υγειονομικών
Προτάσεων «η Υπηρεσία μας διαχρονικά έχει διενεργήσει αυτοψίες και έχει διαπιστώσει
ότι οι συνθήκες υγιεινής που επικρατούν στον καταυλισμό είναι απαράδεκτες….. Σας
επισημαίνουμε ότι κατά το παρελθόν έχουμε ζητήσει επανειλημμένως ενέργειες από τις
αρμόδιες υπηρεσίες είτε στον ήδη υπάρχοντα χώρο όλων των απαιτούμενων μέτρων για
την υγειονομικά αποδεκτή διαβίωση των ατόμων αυτών … ή την μετεγκατάσταση του
καταυλισμού σε άλλον κατάλληλο χώρο».
