48 νύχτες άγρυπνοι!

Τραγουδούν και χαμογελούν ακόμη και όταν συλλαμβάνονται. Οι “Άγρυπνοι Πολίτες” ξαγρυπνούν έξω από το Σύνταγμα εδώ και 48 μέρες. Κάθε μέρα. Από τις 9 το βράδυ μέχρι τις 7 το πρωί κρατούν ένα πανό και μερικά χαρτόνια με συνθήματα, στέκονται έξω από τη Βουλή και διαδηλώνουν ειρηνικά. Κλείσανε το δρόμο και συνελλήφθησαν. Μικρό το κόστος, είπαν, αν είναι ν’ ακουστεί το αίτημά τους. Ποιο είναι το αίτημά τους; Η κατάργηση του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου. Αλλά, απ’ ότι φαίνεται, δεν είναι το μόνο που τους συνδέει. Είναι και το πνεύμα συλλογικότητας και αλληλεγγύης. Το όραμά τους για ένα καλύτερο αύριο όπου δεν υπάρχουν διακρίσεις…

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στη V η Σώτια Αγγελή εκ μέρους των “Άγρυπνων Πολιτών” δε χρησιμοποίησε καταλήξεις στις αντωνυμίες και στα επίθετά τους. Χρησιμοποίησε το @ ως κατάληξη αναφέροντας χαρακτηριστικά: “Το @ έχει χρησιμοποιηθεί στις καταλήξεις για να περικλείει όλους τους αυτοπροσδιορισμούς, χωρίς αποκλεισμούς σε συγκεκριμένες ταυτότητες ή φύλα”.

Έτσι, αφήσαμε κι εμείς τους “Άγρυπνους Πολίτες” να αυτοπροσδιοριστούν. Και η συνέντευξή τους ήταν πέρα για πέρα κατατοπιστική. Και όχι μόνο!

Εν μέσω της πανδημίας το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο δε γνωστοποιήθηκε ευρέως καθώς ο προβολέας ήταν σε άλλα θέματα. Αν έπρεπε να μιλήσετε σε κάποιον που δε γνωρίζει τίποτα σχετικά τι θα του λέγατε; Για ποια στοιχεία του διαδηλώνετε; Ζητάτε την εξ ολοκλήρου απόσυρση του νομοσχεδίου η επί μέρους ρυθμίσεις;

Παρακολουθούμε με τρόμο τη μία φυσική καταστροφή να έρχεται μετά την άλλη, με την επιστημονική κοινότητα να προειδοποιεί για τα χειρότερα, λόγω της διαρκούς εκμετάλλευσης των πεπερασμένων φυσικών πόρων, της χρήσης ορυκτών, της μόλυνσης, της μαζικής κτηνοτροφίας και γενικότερα της παρέμβασης του ανθρώπου στη ζωή των υπολοίπων ζώων και εν τέλει, λόγω της λογικής της κυριαρχίας, του οικονομικού κέρδους και της άνευ ορίων κατανάλωσης. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, τόσο η τελευταία, όσο και προηγούμενες, ακολουθώντας πιστά αυτό το μοτίβο, παρουσιάζουν ως μέρος μίας “πράσινης” ατζέντας τις εξορύξεις, την αποψίλωση των δασών για βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τερατουργήματα που τοποθετούνται σε περιοχές Natura 2000, την απεριόριστη εμπορική εκμετάλλευση προστατευμένων περιοχών, δασών, αιγιαλών κλπ.
Στις 4 Μαΐου 2020, κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων το νομοσχέδιο “Εκσυγχρονισμός της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας”. Είχε προηγηθεί ένας πιεστικός και σύντομος, εν μέσω πανδημίας, δημόσιος διάλογος, όπου οι επιστημονικοί φορείς αλλά και η κοινωνία των πολιτών κατέθεσαν τις έντονες αντιρρήσεις τους αλλά και αντιπροτάσεις. To νομοσχέδιο αυτό, στην αρχική του μορφή όπως κατατέθηκε και συζητήθηκε, περιελάμβανε 130 άρθρα ενώ σε δημόσια διαβούλευση είχαν τεθεί μόνο τα μισά από αυτά. Την ημέρα της ψήφισής του κατατέθηκαν τροπολογίες σε 43 άρθρα του, όπως επίσης προστέθηκαν 6 ακόμη άρθρα. Στην πράξη, μιλάμε για αλλαγές που μέρος των ψηφισάντων βουλευτών, αν όχι όλων, δεν είχαν καν τη δυνατότητα να διαβάσουν, πόσο μάλλον να κατανοήσουν. Θεωρούμε πως είναι απαράδεκτο εν μέσω πανδημίας, να ψηφίζεται με συνοπτικές διαδικασίες ένας τόσο σημαντικός νόμος. Επιπλέον, πιστεύουμε πως είναι υποκριτικό εκ μέρους της κυβέρνησης να νομοθετεί την κατακρεούργηση του φυσικού πλούτου, και κατά συνέπεια την κατακόρυφη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και της υγείας μας, ενώ ισχυρίζεται ότι μεριμνεί για τη δημόσια υγεία με αφορμή την πανδημία του COVID-19 και με την πρόφαση αυτή μάλιστα να περιορίζει βασικές ελευθερίες μας. Για τον αντιδημοκρατικό χαρακτήρα της διαδικασίας, αλλά και το περιεχόμενο του νόμου ζητάμε την ολική κατάργησή του και δεν διαπραγματευόμαστε σε επιμέρους άρθρα.

Γιατί επιλέξατε την αγρυπνία ως μορφή διαμαρτυρίας;

Γιατί νύχτα πρωτοσυναντηθήκαμε και ξεκινήσαμε τη διαμαρτυρία μας. Με τη διαδικασία που ακολούθησε η κυβερνητική πλειοψηφία εν μέσω πανδημίας, ουσιαστικά πέρασε ένα νόμο στο σκοτάδι, με συνοπτικές διαδικασίες, μη λαμβάνοντας υπ’όψιν τις θέσεις και τις ενστάσεις του συνόλου, της κοινωνίας, των πολιτών. Γιατί παρ’ όλα αυτά, στο lock down, η πόλη μας δεν κοιμόταν, αλλά αγρυπνούσε. Γιατί πλέον ξέρουμε τι σημαίνει να αποφασίζουν άλλοι για εμάς, χωρίς εμάς.

Λίγο μετά τις 21:00 λοιπόν που πολύς κόσμος έχει τελειώσει από τις δουλειές του και πιθανόν να μπορεί να συμμετέχει και να ακολουθήσει, μαζευόμαστε για την ολονύχτια διαμαρτυρία και στη 1:00 ξεκινάνε οι θεματικές συνελεύσεις, όπου συζητάμε για ό,τι αφορά το συγκεκριμένο νόμο, αλλά και τα φλέγοντα περιβαλλοντικά θέματα όπως η κλιματική κρίση, ο μύθος της πράσινης ανάπτυξης, εναλλακτικές, αλλά και για ζητήματα που μας ένωσαν από την αρχή όπως η μη βία, η μη βίαιη επικοινωνία, η πολιτική ανυπακοή, οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, το ζήτημα του σεξισμού/πατριαρχίας. Επίσης, έχουμε μια σταθερή βραδιά, όπου γίνεται κύκλος συναισθημάτων για το πως βιώνουμε τη συμμετοχή μας και την αλληλεπίδραση μας, κι αυτό συμβαίνει κι όποτε άλλοτε ο κύκλος το έχει ανάγκη. Είναι μια διαδικασία πραγματικά συγκινητική ακόμα και λυτρωτική, κι έχει ενδυναμώσει τους μεταξύ μας δεσμούς, το σεβασμό και την αμοιβαία εμπιστοσύνη και ασφάλεια.

Ποιοι είναι οι “Άγρυπνοι πολίτες”; το βράδυ αγρυπνούν, τη μέρα;

Πρώτη μέρα της άρσης των μέτρων της κυκλοφορίας εξαιτίας της πανδημίας, πολίτες όλων των ηλικιών, συγκεντρωθήκαμε έξω από τη Βουλή των Ελλήνων και των Ελληνίδων με σκοπό να διαμαρτυρηθούμε για το «αντι-περιβαλλοντικό νομοσχέδιο». Είμαστε άνθρωποι που δεν εκπροσωπούν κάποιο κόμμα ή παράταξη, και τα πολιτικά μας πιστεύω διαφέρουν. Αρκετ@ από εμάς έχουν εμπειρία από κινητοποιήσεις, κινήματα, οικοκοινότητες, ενώ αλλ@ είναι η πρώτη φορά που δραστηριοποιούνται. Είμαστε ένα δημιουργικό μάγμα ανήσυχων, ελεύθερων πνευμάτων που θέλουμε να αφήσουμε έναν πλανήτη καλύτερο απ’ ότι τον βρήκαμε. Ενώ λοιπόν, μπορεί να μην είμαστε ίδιοι, αποδεχόμαστε και σεβόμαστε τη διαφορετικότητα. Είμαστε διαφορετικ@ μεταξύ μας, αλλά ισότιμ@. Υιοθετούμε τις αρχές της μη βίας – πολιτικής ανυπακοής και αυτό-οργανωνόμαστε οριζόντια. Είναι σημαντικό να προστεθεί πως αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε το άρθρο ‘’οι’’ καθώς δεν είμαστε κάποια ομάδα αλλά εδώ και 48 νύχτες συντονίζουμε τη σκέψη και τη δράση μας για έναν κοινό σκοπό· την απόσυρση του (αντι)περιβαλλοντικού νόμου και η διαμαρτυρία είναι ανοιχτή σε κάθε πολίτη να συμμετέχει και να ενωθεί με μας.

Την ημέρα κάποιοι πηγαίνουν κανονικά στις δουλειές τους, συνεχίζοντας  το πρόγραμμα τους ενώ άλλοι επικεντρώνονται στο να μαζέψουν πληροφορίες και να βοηθήσουν στην οργάνωση της όλης ενέργειας.

Πώς βιώνετε την διαμαρτυρία αυτή; Είναι φορές που νιώθετε κούραση; Είναι φορές που πέφτει το ηθικό σας και αναρωτιέστε γιατί παλεύετε; Υπήρξαν στιγμές που νιώσατε ότι ο αγώνας σας θα δικαιωθεί μέσα σ’ αυτές τις 40 και πλέον μέρες;

Ο χαρακτήρας της διαμαρτυρίας εμπεριέχει έντονα το στοιχείο της αυτοθυσίας. Έχουμε χάσει τη βολή και την ξεκούραση μας θέλοντας να δείξουμε πως σοβαρολογούμε και πως ο σκοπός μας είναι σημαντικός. Άνθρωποι που μέχρι πριν ένα μήνα δεν γνωριζόμασταν μεταξύ μας όμως είχαμε τις ίδιες ανησυχίες, τώρα συσπειρωνόμαστε και τις μοιραζόμαστε. Έχουμε αναπτύξει μια υπέροχη ατμόσφαιρα και αυτό μας κάνει να πηγαίνουμε με όρεξη και θετικότητα, ελπίζοντας κάθε νύχτα πως θα ακουστούμε και θα εκπληρωθεί ο σκοπός μας. Όσες φορές έχει πάει να πέσει το ηθικό λόγω της στατικότητας και της κούρασης, έρχονται οι συνελεύσεις να αγκαλιάσουν το συναίσθημα αυτό και να το ανατρέψουν, να σταθούν αλληλέγγυοι υπενθυμίζοντας το σκοπό και τη δύναμη της συλλογικότητας.

Ποια η αντίδραση του κόσμου σ’ αυτή σας την προσπάθεια;

Το σημείο που έχουμε επιλέξει να διαμαρτυρόμαστε δεν είναι τυχαίο. Κρατώντας τον συμβολικό χαρακτήρα, έξω από τη Βουλή, αλλά και ξέροντας το μέγεθος της έκθεσης μας σε χιλιάδες κόσμο καθημερινά έχουμε δεχτεί πληθώρα αντιδράσεων. Λίγοι είναι οι οδηγοί που περνώντας θα αγνοήσουν ή θα ειρωνευτούν τονίζοντας μας πως δεν περνάμε απαρατήρητοι. Μία φορά μας πέταξαν αβγά από διερχόμενο μαύρο πολυτελές όχημα με φιμέ τζάμια, αν και αμφιβάλλουμε για το κατά πόσο ήταν απλά ‘’περαστικοί’’. Ακόμα περισσότεροι είναι εκείνοι που θα κορνάρουν ενθαρρυντικά και θα υψώσουν την γροθιά τους. Ορισμένοι από τους πεζούς περνούν αδιάφοροι, ενώ άλλοι ενδιαφέρονται να ρωτήσουν, να μάθουν ακόμα και να σταθούν μαζί μας να διαμαρτυρηθούν. Τα μηνύματα στήριξης που λαμβάνουμε από τον κόσμο καθημερινά, μας δίνουν ώθηση για μια δυναμική συνέχεια, ενισχύοντας όσο μπορούμε τη δική τους φωνή, παράλληλα με τη δική μας.

 Κάποια στιγμή ήρθε η σύλληψη. Είδαμε ότι σίγουρα δε χάσατε την αλληλεγγύη σας αλλά πως νιώσατε; Κλονίστηκε η ενισχύθηκε η προσπάθειά σας από αυτό το γεγονός;

Η απόφαση να κλείσουμε τον κεντρικότερο δρόμο της Αθήνας, την Αμαλίας, ήταν επειδή σαν πολίτες νιώσαμε πως δεν μας έχει μείνει καμία άλλη επιλογή. Βρισκόμασταν για έναν μήνα στο πεζοδρόμιο διαμαρτυρόμενοι σύμφωνα με τους κανονισμούς και τις συστάσεις, υπήρξαν ψηφίσματα με χιλιάδες υπογραφές, είχαν γίνει πορείες και πολλών ειδών διαμαρτυρίες και προσπαθήσαμε με όσα μέσα διαθέταμε, καθώς από τα κεντρικά μέσα δεν υπάρχει καμία ενημέρωση και ανάδειξη της προσπάθειας τόσων χιλιάδες ανθρώπων, να πληροφορήσουμε τον κόσμο αλλά και να πιέσουμε προς τον στόχο μας. Έχοντας πλήρη επίγνωση της κατάστασης ήμασταν διατεθειμένοι να στερηθούμε ακόμα και την ελευθερία μας προκειμένου να ακουστεί το αίτημα μας.
Διατηρώντας λοιπόν τον δρόμο κλειστό για τουλάχιστον 16 ώρες, από την Παρασκευή 5/06, 18:00, έχοντας δεχτεί, ανά διαστήματα ωρών, συστάσεις από την αστυνομία για απομάκρυνση λόγω παρακώλυσης συγκοινωνιών, ήμασταν αποφασισμένοι να παραμείνουμε στο σημείο. Το πρωί του Σαββάτου 6/06, στις 10:00 καθώς έγινε και σύσταση από την τροχαία, και έχοντας δηλώσει πως δεν θα αντισταθούμε, έγινε απομάκρυνση μας από το δρόμο από την αστυνομία χωρίς  χρήση βίας.

Όπως ευελπιστούμε να έγινε ξεκάθαρο στα βίντεο που δημοσιεύθηκαν στην σελίδα μας στο Facebook σχετικά με τις συλλήψεις, ήταν μια εμπειρία, για όλ@ μας, πολύ έντονη. Μία πρωτόγνωρη, για τα ελληνικά δεδομένα, σύλληψη 11 ατόμων, με τραγούδια και χαμόγελα. Σε καμία στιγμή δεν χάθηκε η ψυχραιμία, το κλίμα αλληλεγγύης και φροντίδας. Υπήρξε πολύ έντονη συγκίνηση από την αρχή μέχρι και τη στιγμή που μεταφερθήκαμε με το βαν, στη ΓΑΔΑ, κάνοντας μάλιστα και τους αστυνομικούς να βουρκώσουν.

Καθώς η δικογραφία σχηματιζόταν, με κατηγορίες για Παρακώλυση Συγκοινωνιών και Απείθεια, και μετά την αδικαιολόγητη 8ωρη αναμονή μας, αφεθήκαμε ελεύθερ@.

Ήταν ένα γεγονός που ενίσχυσε το κλίμα, την εμπιστοσύνη μεταξύ μας, και την προσπάθεια μας δείχνοντας μας ξεκάθαρα πως η ζωή δεν είναι εικόνα στις ειδήσεις, στο δρόμο γεννιούνται’ οι συνειδήσεις!

 Για πόσο θα συνεχίσουν “οι Άγρυπνοι” να αγρυπνούν;

Είμαστε ήδη εκεί 48 νύχτες. Η όλη ενέργεια μας δεν έχει ημερομηνία λήξης. Όπως νιώθουμε χρέος να υπακούμε σε δίκαιους νόμους, έτσι χρέος μας είναι να μην υπακούμε σε άδικους νόμους. Δεν αποχωρούμε. Θα συνεχίσουμε να εκφράζουμε την εναντίωση μας στον νόμο Χατζηδάκη μέχρι να την ολική κατάργηση του.