Βριλήσσια: «Οι Ουρανοί του Λιβάνου», 26/1 στην οθόνη του Cine – Δράση

Την ταινία «Οι Ουρανοί του Λιβάνου» προβάλλει την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου στις 20.15 στο ΤΥΠΕΤ (Υμηττού και Πλαταιών) το Cine -Δράση.

Το «Sous le ciel d’Alice» (που είναι και ο αρχικός τίτλος) είναι το  ντεμπούτο της  Chloé Mazlo, σκηνοθέτιδος κινουμένων σχεδίων, Γαλλίδας κόρης Λιβανέζων γονιών. Μια  ταινία δράσης η οποία είχε επιλεγεί να προβληθεί στην Εβδομάδα Κριτικής (Semaine de la Critique) στο Φεστιβάλ Καννών το 2020. Μια  χρονιά κατά την διάρκεια της οποίας δεν πραγματοποιήθηκε ούτε αυτό ούτε κάποιο άλλο Φεστιβάλ, οι αίθουσες έμειναν επί μακρόν κλειστές, αντικαταστάθηκαν από τις πλατφόρμες και αυτό που όλοι ξέραμε ως «σινεμά» ακόμα δεν ξεπέρασε την κρίση.

Μια δεκαετία μετά από ενασχόληση της με ταινίες μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων, συχνά αναμεμειγμένων με «ζωντανά» πλάνα που συγκίνησαν κοινό και θεατές η Mazlo κινηματογραφεί με αγάπη μια καθημερινή οικογενειακή ιστορία με ζωηρή φαντασία, λουσμένη σε φωτεινές αποχρώσεις, γεμάτη παραμυθένιες ανατροπές, συνδυάζοντας μια πληθώρα διαφορετικών στυλ, ψεύτικα σκηνικά και κινούμενα σχέδια που την μετατρέπουν σε ένα οπτικά αξέχαστο πορτρέτο μιας οικογένειας στη διάρκεια μιας τεράστιας αναταραχής όπως ο εμφύλιος πόλεμος.

Η υπόθεση

 Δεν υπάρχει ποτέ βαρετή στιγμή στον Λίβανο. Κάποτε είναι όμορφο να ζεις εκεί, κάποτε είναι πολύ δύσκολο, αλλά ποτέ η ζωή δεν είναι βαρετή. Με έναν πολιτισμό που χρονολογείται από τους θαλασσοπόρους Φοίνικες και μια ονειρεμένη τοποθεσία που συνορεύει με τη Μεσόγειο Θάλασσα έχει εξασφαλίσει μοναδικά ποικιλόμορφη κουλτούρα. Η πρωτεύουσα, η Βηρυτός εδώ και αιώνες είναι μια πολυπολιτισμική πόλη, που κάποια στιγμή καταλήφθηκε από Γάλλους, Έλληνες, Ρωμαίους, Οθωμανούς Τούρκους και Άραβες. Ωστόσο, η σύγκρουση δεν ήταν ποτέ πολύ μακριά και ο πόλεμος παίζει κεντρικό ρόλο στη χώρα και στην ταινία μας. Από τις 13 Απριλίου του 1975 όταν και ξέσπασε εμφύλιος μεταξύ φαλαγγιτών (δεξιών χριστιανών) και αριστερών μουσουλμάνων Παλαιστινίων και έκτοτε, όχι μόνον δεν αντιμετωπίστηκαν οι καταστροφικές συνέπειες του πολέμου, αλλά η ζωή στη χώρα επιδεινώθηκε καθώς δέχθηκε επεμβάσεις από συριακές (ήταν υπό Συριακή κατοχή μέχρι το 2005) και άλλες αραβικές δυνάμεις, στρατεύματα του Ισραήλ, που κατέλαβαν το νότιο τμήμα της χώρας με σκοπό την εξόντωση των Παλαιστινίων. Τα τελευταία χρόνια η χώρα διοικείται από διεφθαρμένα καθεστώτα, βιώνει μια άστατη περίοδο στη διάρκεια της οποίας εναλλάσσονται κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας με τρομακτικά δυστυχήματα, απότοκα της κατάρρευσης των δημόσιων υποδομών ως συνέπεια της διασπάθισης των κρατικών κονδυλίων.

Σε αυτή την πανέμορφη και πληθωρική χώρα, στη δεκαετία του 1950 έρχεται να ζήσει, αφήνοντας πίσω την πατρίδα της Ελβετία και τους αυταρχικούς γονείς της, η νεαρή Άλις (Alba Rohrwacher). Σύντομα ερωτεύεται τη ζεστή και ζωντανή Βηρυτό. Σε ένα καφέ έχει μια χαριτωμένη συνάντηση με τον Γιόσεφ Καμάρ (Wajdi Mouawad), έναν αστροφυσικό που ονειρεύεται να στείλει τον πρώτο επανδρωμένο λιβανέζικο πύραυλο στο διάστημα. Ο Γιόσεφ συμμετέχει στο αντίστοιχο εθνικό πρόγραμμα, το οποίο -αν και το αγνοούμε οι περισσότεροι- είχε μεγάλη αποτελεσματικότητα τόσο που ο Λίβανος ήταν το πρώτο έθνος της Μέσης Ανατολής που έφτασε με πύραυλο στο διάστημα. Ερωτεύονται, μένουν μαζί, παντρεύονται, γίνονται κομμάτι μια μεγαλύτερης οικογενειακής μονάδας και, πριν καλά-καλά το καταλάβουν βρίσκονται να μεγαλώνουν την κόρη τους, Μόνα. Μέχρι που ο εμφύλιος πόλεμος θα ρίξει σκιές στην ευτυχία τους, θα απειλήσει τη ζωή και τελικά θα ραγίσει τον παράδεισο που έχει χτίσει η Άλις και τον οποίο προσπαθεί να προστατεύσει με όλες της τις δυνάμεις.

Το σενάριο

Το σενάριο της ταινίας το οποίο συνυπογράφουν ο Yacine Badday και η σκηνοθέτης είναι εμπνευσμένο από οικογενειακές της εμπειρίες -οι γονείς της μετανάστευσαν στη Γαλλία ακριβώς για να γλιτώσουν από τον εμφύλιο πόλεμο- και καλύπτει πολλά χρόνια και γεγονότα της ζωής της Άλις από τη δεκαετία του ‘50 έως αυτή του ‘70. Πολλά συμβαίνουν στην ηρωίδα μας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οπότε είναι κατόρθωμα για την Mazlo που πέτυχε καλύψει τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα με απόλυτη επάρκεια, ισορροπώντας άνετα μεταξύ μελαγχολίας και κωμωδίας, φανταστικού και πραγματικού, απελπισίας και ευτυχίας. Η σκηνοθεσία της είναι σίγουρη, η διακεκομμένη χρήση στοιχείων animation προσθέτει ζωντάνια και κάνει την ταινία απολαυστικότερη. Τα σχεδιασμένα σκηνικά εξασφαλίζουν μερικές παραμυθένιες λύσεις, όπως αυτή στην σκηνή που η Άλις, αφού ενημερώνει τους γονείς της ότι δεν θα επιστρέψει στο σπίτι αλλά θα ζήσει για πάντα στο Λίβανο με τον έρωτα της ζωής της, κόβει με το ψαλίδι τις ρίζες που την κρατούν δεμένη στη γη των προγόνων της. Η σκηνοθέτης επιταχύνει σε εκείνα τα κομμάτια της ζωής της Άλις που είναι ασήμαντα, ενώ αφήνει τα σκοτεινά στοιχεία του εμφυλίου πολέμου στη φαντασία του κοινού, μαλακώνοντας τη συναισθηματική τους επίδραση. Πρόκειται σίγουρα για συνειδητή επιλογή, που στοχεύει πιθανόν να υπογραμμίσει την αδυναμία των ηρώων να διατηρήσουν έναν επιθυμητό τρόπο ζωής εξιδανικευμένο, ζώντας σε περιβάλλον που πλήττεται από καταστροφικές καταστάσεις όπως ο πόλεμος.

Η Alba Rohrwacher κάνει μια τρυφερή εμφάνιση ως Άλις, η παρουσία της γεμίζει την οθόνη με χαρά και κρατάει όλο το εγχείρημα στα χέρια της, αποδεικνύοντας την υποκριτική της ποιότητα. Ο λιγότερο γνωστός Wajdi Mouawad είναι ικανοποιητικός ως Γιόσεφ. Παρά το γεγονός ότι ο ρόλος του καλύπτει την εξέλιξη μιας σχέσης επί δεκαετίες, η εμφάνιση του ανταποκρίνεται σε αυτή την ανάγκη γοητευτικά. Οι δύο πρωταγωνιστές έχουν μεταξύ τους ξεχωριστή χημεία γεγονός που αποδεικνύεται σε ιδιαίτερα απαιτητικές σκηνές, όπου απεικονίζονται, για παράδειγμα οι προσπάθειες τους να κάνουν παιδιά. Ο Bachar Mar-Kalif ντύνει την ταινία με μουσική ιδιαίτερα ταιριαστή, που περιλαμβάνει κλασικές συνθέσεις για πιάνο και αυτοσχεδιασμούς, άλλοτε μελαγχολική, άλλοτε χαρούμενη.

 Γαλλία. Κοινωνική, 2020. Διάρκεια: 92’. Σκηνοθεσία: Chloé Mazlo. Σενάριο: Yacine Badday, Chloé Mazlo. Πρωταγωνιστούν: Alba Rohrwacher, Wajdi Mouawad, Isabelle Zighondi, Mariah Tannoury, Jade Breidi, Odette Makhlouf, Hany Tamba, John Chelhot, Greta Zighondi, Chloé Zighondi, Charbel Kamel, Ziad Jallad, Cécile Moubarak, Maroun Moubarak, Ishac Diwan.