“Νέα Αθήνα”: Η ιστορική συνοικία στο Παρίσι με το ελληνικό όνομα

Η Αθήνα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς του δυτικού πολιτισμού και παγκόσμια πηγή έμπνευσης, καθώς είναι η πόλη που γέννησε τη δημοκρατία. Δεκάδες πόλεις ανά τον κόσμο έχουν πάρει το όνομα της ελληνικής πρωτεύουσας, για να τιμήσουν την αρχαία κοιτίδα του πολιτισμού και να «κλέψουν» λίγη από την αίγλη της.

Το όνομα της Αθήνας έχει ταξιδέψει πέρα από τον Ατλαντικό Ωκεανό, φτάνοντας μέχρι τις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική και φυσικά την Ευρώπη. Ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες που χρησιμοποίησαν το όνομά της είναι και η Γαλλία.

Συγκεκριμένα, οι Γάλλοι βάφτισαν «Νέα Αθήνα» μια συνοικία του Παρισιού στο 9ο διαμέρισμα της γαλλικής πρωτεύουσας, που οριοθετείται στην περίμετρο μεταξύ των οδών Σεν-Λαζάρ, Μπλανς και Νοτρ-Νταμ-ντε-Λορέτ.

Η «Νέα Αθήνα» αποτελεί νευραλγικό κέντρο του καλλιτεχνικού Παρισιού στη Δεξιά Όχθη του Σηκουάνα. Η περιοχή, με τη νεοκλασική όψη της, προσέλκυε πάντα καλλιτέχνες, συγγραφείς, μουσικούς, ηθοποιούς και άλλους ανθρώπους της τέχνης και της διανόησης.

Πώς ξεκίνησε η ιστορία της «Νέας Αθήνας»

Η «Νέα Αθήνα» (γαλλικά: Nouvelle Athènes – προφέρεται Νουβέλ Ατέν) δημιουργήθηκε το 1823 και συνδέεται με το φιλελληνισμό των Γάλλων για την επαναστατημένη Ελλάδα. Ήταν ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ντιρό ντε λα Μαλ (Dureau de la Malle) ο οποίος έδωσε το όνομα «Νέα Αθήνα» στην παρισινή αυτή συνοικία, με ένα άρθρο του στις 18 Οκτωβρίου 1823 στην «Εφημερίδα των Συζητήσεων» (Journal des débats).

Η περιοχή άρχισε να χτίζεται το 1819 και μέχρι το 1822 είχε γεμίσει με αριστοτεχνικά κτίρια. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε ο σπουδαίος αρχιτέκτονας της εποχής Ογκίστ Κονσταντέν που δημιούργησε νεοκλασικά κτίρια εμπνευσμένα από τον φιλελληνισμό των Γάλλων. Καλλιτέχνες, διανοούμενοι και μορφωμένοι πολιτικοί ήταν οπαδοί του φιλελληνικού κλίματος.

Εκτός από την ανάπτυξη του φιλελληνισμού, ο οποίος ήταν πολύ σημαντικός στην κοινότητα των αναγνωρισμένων καλλιτεχνών που εγκαταστάθηκαν εκεί, το ελληνικό όνομά της αναμφίβολα είναι και μια αναφορά στην «αρχαία» αρχιτεκτονική των ξενοδοχείων της. Η εκπαίδευση και η κουλτούρα των αρχιτεκτόνων που έχτισαν τα ξενοδοχεία στη rue de la Tour-des-Dames δικαιολογεί επίσης αυτήν την ονομασία.

Η «Νέα Αθήνα» αποτελεί νευραλγικό κέντρο του καλλιτεχνικού Παρισιού στη Δεξιά Όχθη του Σηκουάνα / Φωτογραφία: Getty Images

Οι μεγάλοι καλλιτέχνες που έζησαν στη Νέα Αθήνα

Η καρδιά της «Νέας Αθήνας» βρίσκεται στην Πλας ντ’ Ορλεάν (Place d’ Orléans), η οποία ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του βασιλιά Λουδοβίκου-Φιλίππου (Louis-Philippe), δούκα της Ορλεάνης. Το 1829 διαμορφώθηκε αρχιτεκτονικά σε ενιαίο σύνολο κατοικιών από τον Άγγλο αρχιτέκτονα Έντουαρντ Κρέσι (Edward Crésy ). Γύρω από τρεις εσωτερικές αυλές, που συνδέονται με σκεπαστές στοές, αναπτύχθηκε μια πνευματική και καλλιτεχνική κοινότητα ανθρώπων.

Τα 46 διαμερίσματα και τα 6 καλλιτεχνικά στούντιο του οικοδομικού συγκροτήματος της πλατείας κατοικήθηκαν, κατά καιρούς, από μουσικούς, ζωγράφους και ποιητές. Σε αυτά έζησε το ζεύγος των εραστών Γεωργία Σάνδη και Σοπέν από το 1842 μέχρι τον χωρισμό τους το 1847. Εδώ έζησε, επίσης, η διάσημη χορεύτρια Μαρία Ταλιόνι, καθώς και ο μυθιστοριογράφος Αλέξανδρος Δουμάς, ο οποίος είχε διοργανώσει το 1833 στο διαμέρισμά του μια χοροεσπερίδα μεταμφιεσμένων με 300 καλεσμένους και είχε ζητήσει από τον φίλο του ζωγράφο Ευγένιο Ντελακρουά να το διακοσμήσει με σκηνές εμπνευσμένες από τον χορό, όπως αναφέρει η wikipedia.

Στην οδό Σεν-Λαζάρ (Rue Saint-Lazare), στον αριθμό 44, βρίσκεται η κατοικία της διάσημης ηθοποιού του κωμικού θεάτρου Μαρί Ντορβάλ, ερωμένης του ποιητή Αλφρέ ντε Βινί και λεσβιακής φίλης της Γεωργίας Σάνδη. Στη γραφική και με περίτεχνα μέγαρα Πλατεία του Αγίου Γεωργίου κυριαρχεί το άγαλμα του ζωγράφου Πολ Γκαβαρνί, ο οποίος επιδιδόταν στο να ζωγραφίζει τις «Λορέτες» (Lorettes), γυναίκες του αγοραίου έρωτα, που σύχναζαν στην πίσω πλευρά της εκκλησίας Νοτρ-Νταμ-ντε-Λορέτ -εξ ου και ονομάστηκαν Λορέτες.

Σε μια κατοικία της οδού Σεν-Ζωρζ (Rue Saint-Georges), στον αριθμό 28, με την έξοχη γοτθική πρόσοψη, είναι το Μέγαρο Παϊβά (Hôtel Païva), που ανεγέρθηκε το 1840 και ανήκε στη μαρκησία «Μαντάμ Παϊβά», διάσημη πόρνη ανώτερης κοινωνίας κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Αυτοκρατορίας στη Γαλλία. Στο τέρμα της Οδού των Αθηνών (Rue d’ Athènes), εκεί που διασταυρώνεται με την Οδό Κλισύ (Rue de Clichy), βρίσκεται το διεθνούς φήμης μιούζικ χολ «Καζινό ντε Παρί» (Casino de Paris), που οικοδομήθηκε το 1890, ένα από τα πιο έξοχα σε ρυθμό αρ ντεκό κτίσματα της γαλλικής πρωτεύουσας.

Οι εκκλησίες της «Νέας Αθήνας»

Στην περιοχή της «Νέας Αθήνας» βρίσκονται και δύο εκκλησίες: Η Εκκλησία της Αγίας Τριάδας (Trinité) και η Νοτρ-Νταμ-ντε-Λορέτ (Notre-Dame-de-Lorette). Η Τρινιτέ, μπροστά σ’ ένα κήπο της ομώνυμης πλατείας, χτίστηκε το 1867 και απηχεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της Δεύτερης Αυτοκρατορίας στη Γαλλία. Σε αυτή τελέστηκε η κηδεία του Γάλλου συνθέτη Εκτόρ Μπερλιόζ το 1869. Στη γειτονική οδό Ντε λα Τουρ ντε Νταμ, βρίσκεται η κατοικία του οριενταλιστή ζωγράφου Οράς Βερνέ. Η παλαιότερη εκκλησία της Νοτρ Νταμ ντε Λορέτ οικοδομήθηκε στα 1823-1836, ως αρχαίος ελληνικός ναός. Στην οδό Νοτρ Νταμ ντε Λορέτ ήταν το στούντιο του Ευγενίου Ντελακρουά από το 1844 ως το 1857, οπότε μετακόμισε στην περιοχή του Σαιν-Ζερμαίν-ντε-Πρε, προκειμένου να βρίσκεται κοντά στην εκκλησία του Αγίου Σουλπικίου, όπου είχε αναλάβει να φιλοτεχνήσει τις τοιχογραφίες στο Παρεκκλήσιο των Αγγέλων.

Η εκκλησία Νοτρ Νταμ ντε Λορέτ στη Νέα Αθήνα του Παρισιού / Φωτογραφία: Getty Images

Τα μουσεία της Νέας Αθήνας

Η «Νέα Αθήνα» φιλοξενεί και δύο αξιόλογα μουσεία: Το μουσείο του ζωγράφου Γκιστάβ Μορό στην οδό Ροσφουκό, όπου ήταν το σπίτι και το ατελιέ του. Το «Μουσείο της Ρομαντικής Ζωής» στην οδό Σαπτάλ στεγάζεται στην οικία που έζησαν ο Ολλανδός ζωγράφος Άρι Σέφερ και ο συγγραφέας Ερνέστ Ρενάν. Ο Σέφερ έζησε εδώ από το 1830 μέχρι τον θάνατό του το 1858 και στον χώρο αυτό δεχόταν τους φίλους του, Ντελακρουά, Ενγκρ, Μορό, Γεωργία Σάνδη, Σοπέν, Λαμαρτίν, Λιστ, Ροσίνι κ.ά. Στην οδό Σαπτάλ έζησε και ο Έλληνας συνθέτης Ιάννης Ξενάκης (1922-2001).

Πηγή: iefimerida.gr