«Το μυστικό, το κλειδί της επιτυχίας και της εσωτερικής γαλήνης, και για το Καθεστώς και για το άτομο, είναι η απλούστευση. Όσο λιγότερο λειτουργεί η σκέψη σας, τόσο και πιο πολύ είσαστε ευτυχείς και αποδοτικοί για το Καθεστώς. Ο υπ’ αριθμόν 1 κίνδυνος είναι το να σκέφτεστε. Όχι πολλές διακρίσεις, όχι διάλογο με τον εαυτό σας. Η μία και μόνη διάκριση, επαναλαμβάνω και υπογραμμίζω, που επιτρέπεται είναι η εξής: με το Καθεστώς – όχι με το Καθεστώς».
Θα μπορούσαν να έχουν γραφτεί και σήμερα οι παραπάνω φράσεις, βαλμένες στο στόμα ανακριτή Ειδικής Υπηρεσίας και με αποδέκτη έναν υφιστάμενό του πράκτορα. Ωστόσο, γράφτηκαν πριν από μισό και βάλε αιώνα, από έναν δημόσιο υπάλληλο που είχε βιώσει τη μεταξική δικτατορία και τη γερμανική κατοχή, κάποιον που σύντομα θα παραιτούνταν από το υπουργείο Εργασίας για ν’ αφοσιωθεί στη λογοτεχνία και του οποίου το όνομα θα γινόταν γνωστό παντού.
Είναι φράσεις από το «Λάθος» του Αντώνη Σαμαράκη, ένα από τα σημαντικότερα αλληγορικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν για τον ολοκληρωτισμό, το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε το 1965 από το «Βιβλιοπωλείο της Εστίας». (Πληροφορίες από lifo.gr)
“Καθεστώς”. Εκείνο που “καθίσταται” χωρίς να σε ρωτήσει. Παράλογα ή λογικά, τα μέτρα που εφαρμόζει και οι πρακτικές που ακολουθεί είναι αυτά που είναι. “Περιοριστικά” μέτρα, ενόψει πάντα μιας “εύλογης” αιτίας, προσδιορισμένης από το επίθετο “δημόσιος”: δημόσια τάξη, δημόσια υγεία.
Πάντα επίκαιρο, “το Λάθος” μπαίνει στο τμήμα των αγγελιών, στη στήλη “Ζητείται Παρόν”, μιας και το παρελθόν δείχνει να καταλύει ολοκληρωτικά το παρόν.
Και τελικά μήπως το μεσιτικό γραφείο “οι Ονειροπόλοι” έχει επενδύσει σε λάθος μπίζνα; Μήπως το “Ζητείται παρόν” είναι η “Λάθος” αγγελία, μιας και παρελθόν, παρόν και μέλλον συγχωνεύονται στην αμετάβλητη ανθρώπινη φύση και στον έμφυτο ολοκληρωτισμό της εξουσίας; Απλώς λέω…
