Τι τρέχει με το διαγωνισμό για τον εξοπλισμό της ανακύκλωσης;

Τον ανταγωνισμό της ελεύθερης αγοράς στα… σκουπίδια πέτυχε να ρίξει η Περιφέρεια Αττικής. Ξεκίνησε μέσα στην πανδημία και διά περιφοράς έναν διαγωνισμό-μαμούθ με προϋπολογισμό έως 223,5 εκατομμύρια ευρώ και πέτυχε να υπάρχει ένας και μοναδικός υποψήφιος μειοδότης για κάθε μία από τις ομάδες προϊόντων που θέλει να προμηθευτεί.

Περιλαμβάνονται βυθιζόμενοι κάδοι, γωνιές ανακύκλωσης με ξεχωριστά ρεύματα για να διαχωρίζονται τα υλικά, πολύκεντρα, αυτόματοι κομποστοποιητές και συστήματα πληροφορικής που θεωρητικά επιτρέπουν σε όποιον ανακυκλώνει να ανταμείβεται για την πράξη του. Η Περιφέρεια Αττικής προχωρά τον διαγωνισμό μέσω του Συνδέσμου που διαχειρίζεται τα σκουπίδια, τον ΕΔΣΝΑ, ο οποίος, όμως, με τις μεθοδεύσεις του μετατρέπεται σε φορέα μιας νέας εκδοχής «μονοπωλιακού ανταγωνισμού».

Τα δηκτικά σχόλια για φωτογραφικές διατάξεις, υπόγειες συνεννοήσεις, αθέατους συνεργάτες και «ξαδέλφια» δίνουν και παίρνουν στον χώρο της Αυτοδιοίκησης από την αρχή που ξεκίνησε ο διαγωνισμός με… απόλυτη μυστικότητα, αντίθετα με όσα επιβάλλουν οι κανόνες του ανταγωνισμού. Ο διαγωνισμός έχει αρχικό κόστος 111.747.560 ευρώ σε χρονικό βάθος 4 ετών.

Ωστόσο, η πρόβλεψη για ανανέωση της συμφωνίας με τους προμηθευτές για επιπλέον 4 έτη με δυνατότητα «προσαύξησης του αντικειμένου έως το 100% της αρχικής αξίας» οδηγεί σε τελικό κόστος άνω των 223 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τεράστιο κόστος αν ληφθεί υπόψη ότι ο ετήσιος τζίρος του ΕΔΣΝΑ -που καλύπτεται από εισφορές των δήμων, δηλαδή με τα δημοτικά τέλη που πληρώνουν οι δημότες- ανέρχεται σε περίπου 90 εκατ. ευρώ.

Δεν είναι, όμως, μόνο τα οικονομικά μεγέθη που προκάλεσαν αντιδράσεις από πλευράς δήμων. Αν και το διοικητικό συμβούλιο του Συνδέσμου στελεχώνεται κατά 60% από εκπροσώπους του συλλογικού οργάνου των δήμων της Αττικής (Περιφερειακή Ενωση Δήμων Αττικής-ΠΕΔΑ), η απόφαση για τον διαγωνισμό ελήφθη από την -απόλυτα ελεγχόμενη από τον περιφερειάρχη Αττικής, Γ. Πατούλη- Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ, χωρίς να προηγηθεί συζήτηση, συνεννόηση ή έστω ενημέρωση των δήμων.

Χωρίς σχέδιο

Δεν υπήρξε κάποιου είδους μελέτη για τις ανάγκες των δήμων, είναι άγνωστο πού θα τοποθετηθεί ο εξοπλισμός, που ανάμεσα σε άλλα περιλαμβάνει ογκώδεις γωνιές και σπίτια ανακύκλωσης, ενώ δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη στοχοθεσία, παρά μόνο αόριστες αναφορές για ενίσχυση της ανακύκλωσης και της διαλογής στην πηγή. Την ίδια στιγμή, με δεδομένη την καθυστέρηση στην εφαρμογή μεθόδων ανακύκλωσης, μεμονωμένοι δήμοι προχωρούν σε δικές τους προμήθειες, ενώ η Αττική δεν διαθέτει επικαιροποιημένο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) και το υπουργείο Περιβάλλοντος-Ενέργειας μόλις χθες έβγαλε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση.

Η απόφαση του ΕΔΣΝΑ ελήφθη στη διάρκεια της πρώτης καραντίνας με μια διά περιφοράς (μέσω τηλεφώνου) συνεδρίαση. «Και μόνο αυτό δημιουργεί την αίσθηση ότι στη λειτουργία του ΕΔΣΝΑ κυριαρχεί η καμαρίλα και οι συνεννοήσεις πίσω από κλειστές πόρτες. Απλά λυπάμαι», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΠΕΔΑ και δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Γρ. Κωνσταντέλλος. Να σημειωθεί επιπλέον ότι ένα από τα επτά μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ είχε δηλώσει σε ΜΜΕ ότι δεν γνώριζε το περιεχόμενο της εισήγησης για τον διαγωνισμό-«μαμούθ», ενώ εμφανιζόταν στο πρακτικό της απόφασης να την έχει υπερψηφίσει! Το εν λόγω στιγμιότυπο είναι μόνο ένα από τα πολλά ύποπτα σημεία της όλης διαδικασίας.

Η απόφαση για τη μεγάλη προμήθεια ελήφθη από την Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ στις 30 Απριλίου. Αναρτήθηκε ωστόσο στη «Διαύγεια» στις 18 Ιουνίου. Η καθυστέρηση των 50 ημερών δεν συνιστά μόνο παραβίαση των κανόνων χρηστής διοίκησης, αλλά μαρτυρά και απόπειρα απόκρυψης του διαγωνισμού. Ειδικά σε συνθήκες πανδημίας, θα ήταν πιο λογικό ένας φορέας που εκκινεί έναν διαγωνισμό να βγάλει το ταχύτερο δυνατό στον «αέρα» την απόφασή του, επιδιώκοντας το μέγιστο δυνατό ενδιαφέρον από πλευράς προμηθευτών.

«Κριτήριο αποκλεισμού»

Τα τεύχη δημοπράτησης του διαγωνισμού εκδόθηκαν στις 23 Ιουνίου, δίνοντας αρχικά προθεσμία περίπου ενός μήνα για την κατάθεση προσφορών από πλευράς ενδιαφερομένων. Ακολούθησαν παρατάσεις στις προθεσμίες έπειτα από προσφυγές ενδιαφερομένων. Για κάθε μία από τις ομάδες προμηθειών (με εξαίρεση την ομάδα ΣΤ’) ο ΕΔΣΝΑ υποχρέωσε -επί ποινή αποκλεισμού- τους υποψήφιους να προσκομίσουν δείγμα στις εγκαταστάσεις του ΕΔΣΝΑ στη Φυλή, τουλάχιστον 3 ημέρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών. Γίνεται αντιληπτό ότι αυτή η πρόβλεψη λειτουργεί ως «κριτήριο αποκλεισμού» για όποια εταιρεία του εξωτερικού ήθελε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό.

Οπως και να ‘χει, το αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή είναι να υπάρχει μόλις ένας υποψήφιος μειοδότης για κάθε μία ομάδα προμηθειών. Ειδικότερα, με βάση τα πρακτικά αξιολόγησης των προσφορών, προκύπτουν τα εξής για τις δέκα ομάδες:

Α) Κόστος έως 18.699.200 ευρώ για προμήθεια κεντρικής ψηφιακής πλατφόρμας τηλεδιαχείρισης προγραμμάτων ανακύκλωσης με συνοδευτικό υλικό (κονσόλες, κάρτες, ταμπλέτες κ.λπ.). Το ποσό προκαλεί γέλια, ως υπερβολικό, σε όσους γνωρίζουν από προϊόντα πληροφορικής. Μοναδικός υποψήφιος μειοδότης είναι η «Μεσόγειος Α.Ε.». Εμφανίζονται να έχουν καταθέσει προσφορές και να απορρίφθηκαν άλλες τρεις εταιρείες. Στην προσφορά της «UW Tech GmbH» ήταν κενό το αρχείο με την εγγυητική επιστολή. Η «ΓΕΡΑΝΟΛΙΜΕΝΙΚΗ Α.Ε.» δεν κατέθεσε κανένα έγγραφο. Η «Θεοδ. Κανακάρης και ΣΙΑ» δεν ανάρτησε ηλεκτρονικά την εγγυητική επιστολή. Δεν επετράπη καν η κατάθεση προσφοράς σε μια από τις ισχυρότερες εταιρείες, τη «ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε.-GREENMEDIA», με τη δικαιολογία ότι προέβη σε «μη ενδεδειγμένες ενέργειες» κατά την κατάρτιση και υποβολή της ηλεκτρονικής προσφοράς. Το ίδιο αναφέρουν τα πρακτικά για την προσφορά της ίδιας εταιρείας και στην επόμενη ομάδα προμηθειών.

Β) Κόστος έως 24.800.000 ευρώ για προμήθεια έως 500 επιφανειακών γωνιών ανακύκλωσης. Πρόκειται για ομαδοποιημένους κάδους 6, 8 και 10 ρευμάτων όπου συλλέγονται χωριστά γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό κ.λπ. Μέσο κόστος ανά «γωνιά» 49.600 ευρώ. Και σε αυτήν την ομάδα μοναδικός υποψήφιος μειοδότης είναι η «Μεσόγειος Α.Ε.». Συμμετείχαν και οι «UW Tech GmbH» και η «ΓΕΡΑΝΟΛΙΜΕΝΙΚΗ Α.Ε.». Απορρίφθηκαν για λόγους ίδιους με την «ομάδα Α».

Γ) Αλλες 820 γωνιές ανακύκλωσης 4, 5 και 6 ρευμάτων, με συνολικό κόστος έως 44.937.600 ευρώ (μέσο κόστος ανά τεμάχιο 54.802). Μοναδικός υποψήφιος μειοδότης είναι η «DIMCOM Μονοπρόσωπη ΕΠΕ». Απορρίφθηκαν οι προσφορές των «ENVIDROS EKEE» (κρίθηκε ότι δεν διέθετε την απαιτούμενη οικονομική επάρκεια και την απαιτούμενη επαγγελματική ικανότητα) και «ECOWASTE Ανακύκλωση» (δεν κατέθεσε εγγυητική επιστολή και ένα σύνολο άλλων εγγράφων).

Δ) Κόστος έως 33.678.400 ευρώ για προμήθεια έως 340 υπογειοποιημένων γωνιών ανακύκλωσης 2, 4 και 6 ρευμάτων και γωνιών ανακύκλωσης-συμπίεσης υλικών. Το μέσο κόστος ανά τεμάχιο ανεβαίνει στα 99.054 ευρώ. Μοναδικός υποψήφιος μειοδότης είναι η «KERGON ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΙΚΕ», που κατέθεσε και τη μοναδική προσφορά.

Ε) Εκατόν ογδόντα πολυκέντρα ανακύκλωσης υλικών με προϋπολογιζόμενο κόστος έως 66.960.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησής τους για 4 έτη. Εάν πήγε ο νους σας στα «σπιτάκια» της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, που εδώ και μήνες προωθεί μετά μανίας ο υπουργός Εσωτερικών Τ. Θεοδωρικάκος, έχετε απόλυτο δίκιο καθώς μοναδικός υποψήφιος μειοδότης είναι η ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ που προμηθεύει τα σπιτάκια αυτά. Αν επίσης θυμάστε τον κ. Θεοδωρικάκο να τα διαφημίζει λέγοντας ότι τοποθετούνται απολύτως δωρεάν για το Δημόσιο, τώρα το μέσο προϋπολογισθέν κόστος ανά σπιτάκι είναι 372.000 ευρώ!

ΣΤ) Με κόστος έως 8.928.000 ευρώ, ο ΕΔΣΝΑ θέλει να προμηθευτεί έως 30 μηχανήματα που θα κομποστοποιούν οργανικά απόβλητα εντός 24ώρου. Θέλει να δώσει 297.600 ευρώ ανά τεμάχιο και μόνη εταιρεία που υπέβαλε προσφορά και εγκρίθηκε είναι η «ΚΑΡΑΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ». Το κατά πόσο είναι εφικτή η παραγωγή κομπόστ εντός μόλις μιας ημέρας αμφισβητείται ευρέως. Επιχειρήσεις του κλάδου υποστηρίζουν ότι το προϊόν ενός 24ωρου κομποστοποιητή δεν είναι κάτι άλλο παρά ένα καμένο και αφυδατωμένο απόβλητο που θα πρέπει να καταλήξει σε ΧΥΤΑ (δηλαδή δεν θα έχει γίνει ανακύκλωση). Αυτό που είναι σίγουρο, πάντως, είναι ότι οι τεχνικές προδιαγραφές στο συγκεκριμένο σκέλος του διαγωνισμού είναι πολύ συγκεκριμένες, σε βαθμό που απαιτούν μονοφασικό ρεύμα για τη λειτουργία του συστήματος ανύψωσης του μηχανήματος!

Ζ) Κόστος έως 7.313.520 ευρώ για προμήθεια έως 31.000 πλαστικών κάδων ανακύκλωσης χαρτιού 1.100, 600 και 50 λίτρων. Μοναδικός υποψήφιος μειοδότης είναι η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧAΝΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ», η μοναδική που κατέθεσε προσφορά.

Η) Η ίδια εταιρεία με την προηγούμενη ομάδα είναι η μόνη που κατέθεσε προσφορά και προχωρά για έως 340 κιόσκια ανακύκλωσης-συμπίεσης με κόστος 29.760 ανά τεμάχιο και συνολικό κόστος 10.118.400 ευρώ.

Θ) Για 60 «έξυπνες» νησίδες διακριτής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων με κόστος ανά τεμάχιο 55.600 ευρώ και συνολικό 3.348.000 ευρώ προχωρά ως μοναδικός υποψήφιος μειοδότης η «CITIPOST ΙΚΕ», η μόνη που κατέθεσε προσφορά.

Ι) Η ίδια είναι και η μόνη υποψήφια για 40 «έξυπνους» οικίσκους διακριτής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων με κόστος ανά τεμάχιο 117.800 ευρώ και συνολικό 4.712.000 ευρώ.

Δέσμευση για 8 χρόνια

Στο επόμενο στάδιο του διαγωνισμού θα ανοίξουν οι οικονομικές προσφορές όπου θα φανεί εάν και τι είδους εκπτώσεις θα προσφέρουν οι μοναδικοί μειοδότες. Εάν ο διαγωνισμός προχωρήσει θα σημαίνει για τον ΕΔΣΝΑ οικονομικές δεσμεύσεις ετήσιου ύψους έως 27.936.890 ευρώ για τα επόμενα 8 χρόνια. Θα επωμιστούν το βάρος αυτό οι δήμοι της Αττικής; Στελέχη του ΕΔΣΝΑ έχουν υποστηρίξει ότι «δεν θα υπάρχει καμία οικονομική δέσμευση», καθώς «ο προϋπολογισμός μπορεί ανά πάσα στιγμή να τροποποιηθεί προς τα κάτω», ενώ για τη χρηματοδότηση λένε ότι θα κατατεθεί αίτημα ένταξης στο ΕΣΠΑ. Τι θα γίνει όμως εάν το αίτημα απορριφθεί; Και γιατί η νυν Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ σπεύδει να δεσμεύσει τον Σύνδεσμο και για την επόμενη αυτοδιοικητική θητεία με την προμήθεια ενός εξοπλισμού, μεγάλο μέρος του οποίου εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και πιθανόν στα επόμενα οκτώ χρόνια η τεχνολογία του να έχει ξεπεραστεί και να θεωρείται παρωχημένος;

ΠΗΓΗ: efsyn.gr