Πίνακες καλλιτέχνη-εκπαιδευτικού με τον Χριστό προκαλούν αντιδράσεις. Όρια στην τέχνη;

Οι πίνακες ζωγραφικής ανήκουν στον εκπαιδευτικό και διευθυντή γυμνασίου της επαρχίας Λευκωσίας Γιώργο Γαβριήλ, ο οποίος στον ελεύθερό του χρόνο ασχολείται με την τέχνη. Ο εκπαιδευτικός – καλλιτέχνης ανήρτησε μια σειρά από έργα τέχνης με στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, πυροδοτώντας θύελλα αντιδράσεων από πολίτες, που θεώρησαν ότι προσβάλλει το δημόσιο αίσθημα και τη θρησκεία.

Γονείς, εκπαιδευτικοί, συνάδελφοι του Γιώργου Γαβριήλ και απλοί πολίτες αντέδρασαν έντονα, κατηγορώντας τον πως ξεπέρασε τα όρια της τέχνης και ότι θίγει τα θεία, καθώς και ότι προσβάλλει τη μνήμη των νεκρών, διχάζοντας την κοινή γνώμη. Οι ίδιοι χαρακτηρίζουν την τέχνη του «χυδαία», ενώ διαμαρτυρίες σημειώθηκαν και από την κοινότητα στην οποία βρίσκεται το σχολείο, με το θέμα να φτάνει μέχρι το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Αυτό που ενόχλησε περισσότερο όσους αντέδρασαν και τάχθηκαν εναντίον του Γιώργου Γαβριήλ και της τέχνης του, ήταν η ιδιότητά του ως εκπαιδευτικός. Κύριο επιχείρημα των προσβληθέντων αποτέλεσε το γεγονός ότι δραστηριοποιείται στους κύκλους της εκπαίδευσης, έχοντας υπό την ευθύνη του μαθητές, αφήνοντας να εννοηθεί πως τα έργα του θα παρασύρουν τα παιδιά στην «ακολασία» και θα τα απομακρύνουν από το εθνικό αίσθημα.

Πειθαρχική έρευνα από το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Μετά από τον σάλο που δημιουργήθηκε, το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου αποφάσισε να ξεκινήσει διαδικασία πειθαρχικής έρευνας κατά του Γιώργου Γαβριήλ, εκδίδοντας μια ανακοίνωση στην οποία αναφέρει πως υπάρχει κίνδυνος τα έργα του να δημιουργήσουν προβλήματα και να καλλιεργήσουν τη μισαλλοδοξία στη μαθητική κοινότητα, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως την ίδια στιγμή ο Αρχιεπίσκοπος ζητά την απόλυση του Γιώργου Γαβριήλ.

«Ούτε η ελευθερία της έκφρασης ούτε η ελευθερία της καλλιτεχνικής δημιουργίας μπορεί, όταν πρόκειται για αξιωματούχο στον χώρο της εκπαίδευσης και ιδιαίτερα μέσα σε σχολείο, να δικαιολογήσουν την προσβολή του δημόσιου αισθήματος και την προαγωγή μηνυμάτων που καλλιεργούν λογική περιφρόνησης ή και ενδεχομένως κλίμα μισαλλοδοξίας μέσα στην μαθητική κοινότητα. Εφόσον πρόκειται για διευθυντή σχολείου, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας έχουν ξεκινήσει διαδικασία πειθαρχικής έρευνας σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς», αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Με την αντίδραση του υπουργείου Παιδείας, όμως, πυροδοτήθηκαν νέες αντιδράσεις, που υποστηρίζουν την θέση του καλλιτέχνη και τονίζουν το δικαίωμά του στην έκφραση. Μεγάλη μερίδα κόσμου έχει ταχθεί με το μέρος του Γιώργου Γαβριήλ και καταδικάζει τη εναντίον του και την φίμωση της ελευθερίας της έκφρασης, κάνοντας λόγο για «εποχές σκοταδισμού» και για «καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Η απάντηση του εκπαιδευτικού – καλλιτέχνη

Μιλώντας στον «Πολίτη» την Τετάρτη (16/09), ο Γιώργος Γαβριήλ πήρε θέση σε όσα του καταλογίζουν και υπερασπίστηκε τον εαυτό του, το δικαίωμά του στην έκφραση και την ελευθερία των καλλιτεχνών στη δημιουργία, αναφέροντας πως έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν το ανατρεπτικό στοιχείο και τα ιερά σύμβολα στην τέχνη του, αλλά δεν είχαν προκύψει αντιδράσεις.

«Δεν πρέπει ο καλλιτέχνης να σκέφτεται τις αντιδράσεις και να φοβάται να εκφραστεί, διότι μετά δεν θα μπορέσει να προχωρήσει ούτε εκείνος, μα ούτε η κοινωνία. Μεταξύ σοβαρού και αστείου ονόμασα αυτά τα έργα αντισυστημική τέχνη η οποία αντιμάχεται το σημερινό διεφθαρμένο σύστημα. Όλες οι τέχνες είναι πολιτικοποιημένες. Ο καλλιτέχνης είτε θα ασχοληθεί με την πολιτική είτε όχι. Υπάρχει η τέχνη η οποία ασχολείται με τοπία, την προσωπογραφία κ.λπ. Είναι δηλαδή επιλογή του καλλιτέχνη αν θα ασχοληθεί με τα κοινά και όσα συμβαίνουν γύρω του», ανέφερε ο Γιώργος Γαβριήλ.

«Στο εξωτερικό, μέσα από την τέχνη χλευάζουν και την πίστη τους αλλά και ότι άλλο ιερό μπορείς να φανταστείς. Βέβαια στο εξωτερικό δεν αντιδρούν με τον ίδιο έντονο τρόπο αλλά αποδέχονται το γεγονός ότι αυτού του είδους η τέχνη αποτελεί μέσο έκφρασης κάποιων καλλιτεχνών. Η τέχνη πολλές φορές έχει σκοπό να διεγείρει τη φαντασία και να προσβάλει ακόμα και τα πιστεύω μας. Η τέχνη δεν έχει κανένα όριο και αν κάποιος θεωρεί ότι πρέπει να περιορίζεται τότε δεν έχει ιδέα τι είναι η τέχνη. Η τέχνη είναι ένα μέσο επικοινωνίας και έκφρασης συναισθημάτων, βιωμάτων, προβληματισμών, ιδεών και θέσεων. Προσωπικά αυτό κάνω μέσα από τη δουλειά μου», πρόσθεσε.

Παράλληλα, μιλώντας στην κάμερα του Alpha Live News, o Γιώργος Γαβριήλ υποστήριξε πως δεν θεωρεί ότι προσβάλλει τον Χριστό ή τον Θεό, ενώ πρόσθεσε ότι έχει έντονη άποψη για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η εκκλησία και υπογράμμισε ότι αντικείμενό του δεν στρέφεται εναντίον της θρησκείας, αλλά εναντίον του ρόλου της εκκλησίας μέσα στο σύστημα.

«Θεωρώ ότι ο Χριστός είναι ένας από εμάς, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν, όπως λέμε. Τον βλέπω ανάμεσα στις βάρκες με τους πρόσφυγες, ανάμεσα στους διαδηλωτές μπροστά από τα ΜΑΤ, ή τον βλέπω μέσα κερκίδες με τους φανατικούς οπαδούς μιας ομάδας. Δεν θεωρώ ότι προσβάλω τον Χριστό, αλλά αντίθετα προβάλω τη θέση Του, ή τουλάχιστον αυτή που εγώ πιστεύω ότι πρέπει να είναι», ανέφερε, ενώ τόνισε πως η δουλειά του στο σχολείο όπου εργάζεται είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και ανεξάρτητο από την καλλιτεχνική του ιδιότητα.