“Η Φωλιά” του Σον Ντέρκιν: Το διαρκές πιο πολύ…

Ο Ρόρι νοικιάζει στην Αγγλία μια εγκαταλελειμμένη έπαυλη, που θα χωρούσε μέσα δεκάδες ανθρώπους. Είναι μόνο οι τέσσερις τους. Ο Ρόρι δεν θα νοίκιαζε με τίποτα ένα νορμάλ σπίτι, κι ας εξυπηρετούσε πολύ περισσότερο. Ο Ρόρι έχει ανάγκη για διαρκή επέκταση, για διαρκείς εξτραβαγκάντζες, για ένα διαρκές πιο πολύ. Όταν σε μια στιγμή τον ρωτήσει κάποιος «Τι είναι τελικά αυτό που θες απ’ τη ζωή σου;», θα απαντήσει ότι δεν ξέρει. Ενώ η απάντηση είναι μάλλον ακριβώς το «πιο πολύ», ένα διαρκές πιο πολύ. Το τεράστιο άδειο σπίτι μακριά από την πόλη: ο επιπλέον χώρος που καταλαμβάνεις, ένας χώρος όχι μόνο αχρείαστος, ένας χώρος που δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες σου, ένας χώρος που μόνο σε δυσκολεύει.

Ένα σπίτι, ένα άλογο, μια γούνα, τα δώρα του Ρόρι στην Άλισον για να την καλοπιάσει και μαζί τα τεκμήρια ότι ήρθαν Αγγλία όχι επειδή μίκρυναν τα όνειρά του, αλλά επειδή εδώ τελικά θα μεγαλώσουν ξανά. Ο Ρόρι πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Δικαιούται να έχει πολλά περισσότερα από ένα μισθό. Δικαιούται να είναι πλούσιος. Δικαιούται να μην ασχολείται με τη δουλειά μυρμηγκιού, αλλά να ψάχνει να πιάσει την καλή, την πολύ καλή, μεσολαβώντας σε μεγάλα ντιλς. Δεν τον αφορούν τα μικρά μεγέθη, οι μικρές δουλειές, τα μικρά όνειρα, τα μικρά σπίτια.

Η λέξη deregulation έρχεται και ξανάρχεται στο τραπέζι. Απορρύθμιση. Μέσα δεκαετίας ογδόντα, εποχή Ρέιγκαν – Θάτσερ, ο νεοφιλελευθερισμός αφήνεται ελεύθερος να καλπάσει, ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός ξεχύνεται να καλπάσει, ο Ρόρι δεν κάνει κάποια δομικά λάθος ανάλυση, σωστά έχει διαβάσει ότι αυτή η νέα έκδοση του καπιταλισμού μπορεί να σε κάνει από τη μια στιγμή στην άλλη υπερπλούσιο, ότι το χτίσιμο διαφόρων μορφών φούσκας είναι μέρος του παιχνιδιού, απλά τον πετυχαίνουμε σε μια χρονική συγκυρία που δεν μπορεί να καβαλήσει εξίσου επιτυχώς το κύμα. Είναι ένας απόστολος της νέας εποχής, η απόστασή του από την κορυφή μπορεί πράγματι να είναι πάλι ένα βήμα, αλλά αν δεν κάνει αυτό το βήμα ελλοχεύει η καταστροφή. Ο Ρόρι δεν θέλει να ζει με μισθό, ο Ρόρι δεν θέλει να πηγαίνει απλά καλά, ο Ρόρι θέλει να είναι πάρα πολύ πλούσιος, να ζει πάρα πολύ πλούσια, να δείχνει πόσο πάρα πολύ πλούσιος είναι. Και πιθανότατα ο ανθρωπότυπός του εκείνη την εποχή σε εκείνο το περιβάλλον το κατάφερε αυτό. Όπως το είχε καταφέρει ήδη ο ίδιος στο παρελθόν. Κι όπως ίσως το ξανακαταφέρει στο μέλλον.

Παρατηρούμε την κατάρρευση ενός ζευγαριού που δεν έχει να κάνει ούτε με τρίτα πρόσωπα ούτε με αυτή καθαυτή τη μεταξύ τους σχέση. Έχει να κάνει με το πώς στέκεται ο Ρόρι απέναντι στον εαυτό του. Στη σχέση του με τον κόσμο και τον εαυτό του. Η Άλισον αρχίζει να τον βλέπει πια με εντελώς άλλο μάτι. Ο ίδιος θα καταφέρει να δει τον εαυτό του με άλλο μάτι ή θα παραμείνει παγιδευμένος στην εικόνα του; H Άλισον αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι ο άντρας της είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό βιτρίνα. Πάντα ήταν προφανώς επιδειξιομανής και φαφλατάς. Και μάλλον δεν θα την πείραζε και τόσο. Αρχίζει να την πειράζει όταν διαπιστώνει πως πίσω από τη βιτρίνα υπάρχουν ερείπια πια. Ο Ρόρι πριν απ’ όλα πουλάει τον εαυτό του. Και φτάνει να γίνει κακός πωλητής του εαυτού του. Μπορεί να αλλάξει ο Ρόρι; Μπορεί αν φάει επαρκώς τα μούτρα του να προσγειωθεί; Γίνεται όταν έχεις μάθει να έχεις έναν τρόπο σκέψης, δράσης, λόγου, να μεταβείς σε έναν άλλο;

Το χειρότερο με τον Ρόρι δεν είναι ότι καταρρέει, αλλά ότι αρνείται να παραδεχτεί ότι καταρρέει. Ότι εξακολουθεί να πουλάει φούμαρα. Ότι το να προβάλλει προς τα έξω μια εικόνα για τον ίδιο, μετατρέπεται στην εικόνα που έχει και ο ίδιος για τον ίδιο, ό,τι κι αν λέει η πραγματικότητα. Δεν είναι εκτός τόπου και χρόνου. Ξέρει ότι είναι στον σωστό τόπο και χρόνο. Ξέρει και πώς παίζεται το παιχνίδι. Ίσως απλά θέλησε περισσότερα από όσα μπορούσε να του δώσει το παιχνίδι. Ίσως δεν μπόρεσε να τιθασεύσει τα θέλω του. Και ίσως τελικά αυτή η αναντιστοιχία της αληθινής τρέχουσας οικονομικής του κατάστασης με όσα λέει για τον εαυτό του, να τον καθιστά και κάπως συμπαθητικό. Γιατί όταν η ίδια ακριβώς κομπορρημοσύνη και ξιπασιά αντιστοιχεί σε αληθινό πλούτο και αληθινή κατάκτηση της κορυφής, τότε μετατρέπεται σε σκέτα απωθητικό φαινόμενο.

Περισσότερο από εξωτερικά δραματικά γεγονότα, ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Σον Ντέρκιν ενδιαφέρεται να αφηγηθεί και να κινηματογραφήσει εσωτερικές δραματικές μεταβολές: τις στιγμές που δεν χρειάζεται να ειπωθεί ούτε μία λέξη, τις στιγμές που ένας άνθρωπος αλλάζει οπτική γωνία θέασης για τον άλλο ή για τον εαυτό του, τις στιγμές που ένας άνθρωπος μετατοπίζεται μέσα του. 

Ο Τζουντ Λο στον ρόλο του Ρόρι δίνει μια πολύ στιβαρή ερμηνεία, αλλά είναι η Κάρι Κουν στον ρόλο της Άλισον που κλέβει την παράσταση, είναι το δικό της πρόσωπο που μετατρέπεται σε παλέτα έκφρασης πολύ έντονων συναισθημάτων, είναι από το δικό της πρόσωπο που ο Σον Ντέρκιν καταφέρνει να αποσπάσει δυο τρεις πραγματικά καθηλωτικές στιγμές, είναι πάνω στο δικό της πρόσωπο που η κάμερά του απαθανατίζει δυο τρεις στιγμές αυθεντικής κινηματογραφικής συγκίνησης. Δείτε τη «Φωλιά», δείτε αν δεν έχετε δει την πρώτη ταινία του Ντέρκιν, το «Μάρθα. Μάρσι Μέι. Μερλίν», συναντηθείτε με έναν σκηνοθέτη που έχει να μεταδώσει μια αίσθηση που σου μένει, με έναν δημιουργό που είναι σαν να σκηνοθετεί τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του και ακόμη περισσότερο των ηρωίδων του.