“Για τ’ άνθη πάλεψε που σβήνουν” μας λέει ο Πάμπλο Νερούδα… σαν σήμερα…

12 Ιουλίου 1904. Γεννιέται ο Πάμπλο Νερούδα στη μακρινή Χιλή. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ρικάρντο Νεφταλί Ελιέθερ Ρέγιες Μποσοάλτο. Σα να λέμε πάλι καλά που το άλλαξε γιατί θα έμενε στην ιστορία ως ο καταπληκτικός ποιητής και ιστορική προσωπικότητα από τη Χιλή με το ακαταλαβίστικο όνομα.

Έγραφε ποίηση από τα 10 του.  Αναγνωρίζεται κατευθείαν το έργο του από τους κύκλους της λατινοαμερικάνικης ποίησης. Το 1924, στα 20 του γράφει το “Veinte poemas de amor y una cancion desesperada” – “Είκοσι ερωτικά ποιήματα και ένα απελπισμένο άσμα”, βλέποντας “μόνος τη φιέστα του ηλιογέρματος” και “πότε, πότε σαν πυρακτωμένο κέρμα” κρατώντας “ένα κομματάκι ήλιο στην παλάμη του”.

Σε ηλικία 23 ετών ξεκινά τη διπλωματική του καριέρα. Τα επόμενα χρόνια η βαλίτσα των εμπειριών του γεμίζει με αμέτρητες εικόνες από ταξίδια, με τη δυσφορία του για τα απολυταρχικά καθεστώτα και την αγανάκτηση για τη δολοφονία του φίλου του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Αρχίζει να γράφει το Canto General. Το 1940 μπαίνει στο κομμουνιστικό κόμμα, το ’45 λαμβάνει το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Όταν απαγορεύεται ο κομμουνισμός στη Χιλή, ο Νερούδα κρύβεται στην ίδια του τη χώρα μέχρι να καταφύγει στην Αργεντινή κι έπειτα στην Ευρώπη, όπου και θα παραμείνει εξόριστος από το 1948 μέχρι το 1952.

Το Canto General έμελλε να κυκλοφορήσει πρώτη φορά στο Μεξικό το 1950, έπειτα κρυφά στη Χιλή και αργότερα να γίνει ένα από τα πιο γνωστά του ποιήματα παγκοσμίως, μελοποιημένο από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1972. Eκείνη την εποχή, ο Πάμπλο Νερούδα ήταν πρέσβυς της Χιλής στο Παρίσι και παρακολούθησε, ενθουσιασμένος, κάποιες από τις πρόβες του έργου μαζί με τη σύζυγό του. Τον Σεπτέμβρη του 1973, στο πλαίσιο της μεγάλης περιοδείας του στη Λατινική Αμερική, ο Μίκης Θεοδωράκης επρόκειτο να παρουσιάσει το έργο στο στάδιο του Σαντιάγο. Τα σχέδια του ανατράπηκαν όμως στις 11 του Σεπτέμβρη, όταν ευρισκόμενος στη Βενεζουέλα, πληροφορήθηκε για το στρατιωτικό πραξικόπημα του Πινοσέτ, που ανέτρεψε την εκλεγμένη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Αλιέντε (o οποίος πέθανε τη μέρα του πραξικοπήματος). Λίγες μέρες μετά, στις 23 Σεπτεμβρίου, έφυγε από τη ζωή και ο Πάμπλο Νερούδα. Ο Πινοσέτ παρέμεινε στην εξουσία μέχρι το 1990, με αποτέλεσμα τo έργο να παρουσιαστεί τελικά στη Χιλή είκοσι χρόνια μετά, το 1993… (Πληροφορίες από ogdoo.gr)

Αναγνωρισμένος και κατατρεγμένος. Ένα βραβείο Νόμπελ το 1971 το οποίο παρέλαβε σε προχωρημένο καρκίνο. Ένα έργο σημαντική κληρονομιά και μια κηδεία που έμελλε να γίνει η πρώτη δημόσια διαμαρτυρία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία της Χιλής.

“Για τ’ άνθη πάλεψε που σβήνουν,
χώσου βαθιά σου εχθρού τις νύχτες,
βίγλισε της αυγής το στέμα,
ανάσανε το φως των άστρων,
βάστα το δέντρο αυτό, το δέντρο
στης γης το κέντρο, που ψηλώνει.”

(από το Canto General)

12 Ιουλίου, σαν σήμερα γεννήθηκε ο Πάμπλο Νερούδα.