Του συγγραφέα και ακαδημαϊκού, Αριστείδη Χατζή.
Καθώς πάμε για εκλογές, αναρωτιέμαι: ποιον μπορείς να εμπιστευθείς να κυβερνήσει αυτό το χάλι; Η σημερινή Κυβέρνηση μας έδειξε στα 3,5 χρόνια τις δυνατότητές της.
Αυτές είναι, τις βλέπουμε. Αυτοσυστήθηκε ως εκσυγχρονιστική και φιλελεύθερη και ολοκληρώνει το έργο της διαχειριζόμενη από τη μια ένα ατύχημα που έγινε με όρους 19ου αιώνα και από την άλλη το ελληνικό Watergate.
Η αντιπολίτευση, από την άλλη, παραμένει συνδυασμός αντιδραστικότητας απέναντι σε οποιοδήποτε είδος εκσυγχρονισμού, αραχνιασμένης ιδεοληψίας και παροιμιώδους ανευθυνότητας – σπάνιας ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα.
Το 2000 ο Κώστας Σημίτης είχε πει εκείνο το διαβόητο «Αυτή είναι η Ελλάδα» και κοντέψαμε τότε (κι εγώ μαζί) να τον φάμε. Έπρεπε να περάσουν 23 χρόνια για να το εμπεδώσουμε πλήρως. Αυτή είναι η Ελλάδα κυρίες και κύριοι. Δεν υπάρχει άλλη, καλύτερη, κάπου κρυμμένη. Αυτή είναι. Όσα καταφέραμε να χτίσουμε εδώ και 200 χρόνια.
Δεν είμαι μηδενιστής, ούτε θέλω να ακουστώ αφοριστικός. Αλλά ενώ πετύχαμε αρκετά (που δεν χρειάζεται να απαριθμήσω – άλλωστε τα έχουν πετύχει και πολλοί άλλοι, πολύ καλύτερα) έχουμε μείνει θεσμικά νήπια, διαθέτουμε μια πολιτική κουλτούρα ανηθικότητας και ένα πολιτικό σύστημα προσκολλημένο στο παρελθόν.
Το κράτος μας είναι για κλάματα.
Αυτή τη χώρα δεν τη σώζει ούτε ο Σούπερμαν, ούτε κυβέρνηση των Guardians of the Galaxy της Marvel. Πολύ περισσότερο δεν πρόκειται να τη σώσουν άνθρωποι που ενηλικιώθηκαν πολιτικά και έμαθαν τους κανόνες του παιχνιδιού μέσα σε ένα περιβάλλον ευνοιοκρατίας, κομματοκρατίας, προσοδοθηρίας, διαφθοράς, κρατισμού, πατερναλισμού, ανισότητας αλλά και ισοπέδωσης.
Μήπως υπάρχουν άλλοι, καλύτεροι; Πολύ αμφιβάλλω. Όλοι στα ίδια θρανία καθίσαμε. Μάθαμε τα ίδια μαθήματα, θα κάνουμε σταθερά τα ίδια λάθη, αν μας δοθεί η ευκαιρία.
Οι άνθρωποι, βέβαια, μαθαίνουν από τα λάθη τους – πιθανόν και οι λαοί. Αλλά από τα λάθη του μαθαίνει ο ορθολογικός άνθρωπος. Ο ανορθολογικός απλώς τα επαναλαμβάνει συστηματικά, ελπίζοντας κάθε φορά πως θα είναι αλλιώς. Δεν έχει αίσθηση του περιβάλλοντος, των περιορισμών, των δυνατοτήτων του, δηλαδή δεν έχει αίσθηση της πραγματικότητας. Και σπάει τα μούτρα του κάθε φορά.