Ασχολείται με το μαστό τα τελευταία 25 χρόνια και πριν 13 χρόνια νόσησε και η ίδια από καρκίνο του μαστού. Την ώρα που ένα ροζ κορδελάκι κοσμεί ετικέτες προϊόντων, σήματα καναλιών και καμπάνιες, σηματοδοτώντας τη μάχη κατά του καρκίνου του μαστού, η ιατρός-ακτινολόγος Μαρία Ζαχαριάδου μοιράζεται την εμπειρία του ειδικού αλλά και… του ασθενή.
Θεσμοθετημένος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείς ως “Μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού”, ο Οκτώβριος αποτελεί ευκαιρία για κάθε γυναίκα να προσέξει τον εαυτό της, μιας και μια έγκαιρη διάγνωση μπορεί να θεραπεύσει τον καρκίνο του μαστού τελείως!
Ο λόγος στην κ. Μαρία Ζαχαριάδου, μιας και επέλεξε τον μαστό ως αντικείμενο ενασχόλησής της στην ακτινολογία, έχει δεί πάνω από 20.000 μαστογραφίες έως τώρα και ο καρκίνος του μαστού “επέλεξε” να της χτυπήσει και τη δική της πόρτα πριν 13 χρόνια.
Μετά από 13 χρόνια είμαι καλά, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα από τον καρκίνο. Η έγκαιρη διάγνωση μας σώζει, αυτή είναι η αλήθεια.
Δεν μπορώ να μη ρωτήσω. Τραγική ειρωνεία η “επίσκεψη” του καρκίνου του μαστού σε εσάς συγκεκριμένα, στο αντικείμενο της δουλειάς σας;
Δεν το θεώρησα ποτέ “τραγική ειρωνεία”. Καμιά μας δεν εξαιρείται από την πιθανότητα να νοσήσει.
Πριν πάμε όμως σε εσάς, για πείτε μας κ. Ζαχαριάδου ποια είναι τα στατιστικά αυτή τη στιγμή σχετικά με τον καρκίνο του μαστού;
-Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερα εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες. Κάθε χρόνο στην χώρα μας 6000 γυναίκες νοσούν από καρκίνο του μαστού. Ο αριθμός κάθε χρόνο μεγαλώνει. Στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής 1 στις 8 γυναίκες κάποια στιγμή της ζωής της θα νοσήσει. Στις χώρες της Μεσογείου 1 στις 10 γυναίκες θα νοσήσει και στις υποανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες χώρες 1 στις 16 γυναίκες θα νοσήσει.
Στην χώρα μας η πορεία είναι ανοδική και τείνει προς τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Καρκίνος του μαστού υπάρχει και στα 25 και στα 85. Η συχνότερη ηλικία εμφάνισης είναι 45 ετών μέχρι 55 ετών.
Πώς μπορεί μία γυναίκα να ελέγχει το μαστό της;
-Ο έλεγχος του μαστού γίνεται με:
1) Ψηλάφηση από εξειδικευμένο γιατρό
2) Μαστογραφία
3) Υπερηχογράφημα
Και όπου χρειάζεται βιοψία. Όπου έχουμε κάποιο μόρφωμα και χρειάζεται έλεγχος με βιοψία 9 στις 10 περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι καλοήθεια.
Και μην ξεχνάμε την αυτοεξέταση .
Κάθε πότε πρέπει να κάνουμε μαστογραφία;
Η μαστογραφία γίνεται από τα 40 και μετά κάθε χρόνο, σίγουρα μέχρι τα 55-60 και μετά μπορεί να γίνεται κάθε 1 ,5 – 2 έτη. Στις γυναίκες που έχουν κληρονομικό ιστορικό, δηλαδή εμφάνιση καρκίνου μαστού στην οικογένεια σε τουλάχιστον 2 άτομα σε ηλικία μικρότερη των 45 ετών, το οποίο αποτελεί σοβαρό επιβαρυντικό παράγοντα και η πιθανότητα να υπάρχει γονίδιο είναι μεγάλη, ο έλεγχος αρχίζει στα 30 έτη. Οι νέες γυναίκες που δεν είναι ακόμη σε ηλικία μαστογραφίας κάνουν μόνο υπερηχογράφημα, αλλιώς κάνουν τόσο μαστογραφία όσο και υπερηχογράφημα.
Ποιοι είναι γενικώς οι επιβαρυντικοί παράγοντες που δημιουργούν επιτακτική ανάγκη για έλεγχο σε μικρότερη ηλικία;
Άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι οι παλαιοί, όπως η ατεκνία, αλλά και καινούργιοι, δηλαδή:
1) Πρώτος τοκετός σε ηλικία 35plus
2) Παχυσαρκία-αλκοολισμός
3) Ορμονοθεραπεία
και φυσικά ο σύγχρονος τρόπος ζωής με υπερβολικό stress.
Άρα όσο πιο αναπτυγμένη μία χώρα τόσο περισσότεροι και οι επιβαρυντικοί παράγοντες;
Φυσικά ο σύγχρονος τρόπος ζωής με μεγάλο φορτίο άγχους και οι καινούργιοι επιβαρυντικοί παράγοντες που αναφέρω δηλ. Πρώτος τοκετός 35 plus , παχυσαρκία αλκοολισμός και ορμονοθεραπείες πράγματα που δεν συναντάμε στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ποια η αξία της “αυτοεξέτασης” και πώς είναι σωστό να γίνεται;
Με την “αυτοεξέταση” μαθαίνουμε τον μαστό μας και θα μπορέσουμε στην διάρκεια του χρόνου μέχρι την επόμενη τακτική εξέταση στον γιατρό μας να εντοπίσουμε κάποια αλλαγή και, εάν υπάρξει, να τον επισκεφτούμε νωρίτερα.
Οι σωστές μέθοδοι είναι πρώτον, απλή παρατήρηση μπροστά σε καθρέφτη. Σε όρθια θέση μεσολαβή και οι ώμοι τεντωμένοι πίσω παρατηρούμε τους μαστούς μας εάν διαγράφεται κάποια ανωμαλία, δηλαδή κάποια λακουβιτσα ή τράβηγμα.
Δεύτερη μέθοδος είναι η ψηλάφηση σε ύπτια θέση με π.χ. το δεξί χέρι σηκωμένο όταν ψηλαφούμε τον δεξί μαστό με το αριστερό μας χέρι . Η ψηλάφηση γίνεται με κυκλική κίνηση γύρω από την θηλή και προς την περιφέρεια του μαστού και πάντα κόντρα στον θώρακα που είναι σταθερό σημείο.
Η αποτελεσματικότητα της μαστογραφίας είναι κάτι που κάνει τη δουλειά σας πιο εύκολη; Εννοώ πρακτικά με ένα τέτοιο εργαλείο έχετε τη δυνατότητα να σώσετε έναν άνθρωπο!
–Σίγουρα η αποτελεσματικότητα της μαστογραφίας είναι σημαντική, γιατί κάθε γιατρός θέλει να μπορεί να βοηθάει αποτελεσματικά, αλλά αυτό ακριβώς είναι και ο λόγος της μεγάλης αγωνιας που προκύπτει για την πιθανότητα του λάθους.
Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας ένα περιστατικό όπου η έγκαιρη διάγνωση έσωσε πράγματι μια γυναίκα;
-Εδώ και 25 χρόνια ασχολούμαι σχεδόν αποκλειστικά με την διαγνωστική του μαστού, όποτε είναι φανερό πόσες μαστογραφίες πέρασαν μπροστά από τα μάτια μου! Είναι πολλές οι γυναίκες που είδα με καρκίνο του μαστού μικρότερο του 1 cm και είναι τεράστια χαρά και συγκίνηση για μένα όταν τις βλέπω και τις ξαναβλέπω στους επανελέγχους χωρίς να έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω καμία…
Τον δικό σας καρκίνο τον βρήκατε μόνη σας;
Ναι. Έκανα υπερηχογράφημα μόνη μου και επιβεβαίωσα την παρουσία ενός πολύ μικρού όγκου 4mm που έπρεπε να αφαιρεθεί οπωσδήποτε.
Ξαφνικά συνειδητοποιείς ουσιαστικά ότι έχεις ημερομηνία λήξης. Και τότε κάθε στιγμή γίνεται πιο ουσιαστική και το “τώρα” έχει μεγαλύτερη σημασία.
Όταν το διαγνώσατε ήταν πιο εύκολη η αντιμετώπιση λόγω της εμπειρίας σας και της ειδικότητάς σας στο μαστό;
-Εκείνη τη στιγμή δεν έχει καμία σημασία το ότι είσαι γιατρός που ασχολείται με τον μαστο. Έχεις βρεθεί στην πλευρά της γυναίκας που πάσχει . Χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου και εγώ τουλάχιστον χρειάστηκε να περάσει ένας χρόνος για την ξαναβρώ . Στη συνέχεια όμως, επειδή συνεχίζω βέβαια να εργάζομαι, κατανοεις με ακρίβεια πώς αισθάνεται η γυναίκα που είναι απέναντι και ή έχει χειρουργηθεί ή πρόκειται να ανακοινώσεις την παρουσία καρκίνου στην μαστογραφία της.
Από την προσωπική αυτή σας εμπειρία και με βάση το τι θέλατε να ακούσετε εσείς τη στιγμή της διάγνωσης, τι θα λέγατε σε μία γυναίκα που μόλις διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού;
Σίγουρα όχι τα κλασικά που λέμε εμείς οι γιατροί, δηλαδή “δεν είναι τίποτα” ,”θα περάσει” κλπ. Ζητάς μια αγκαλιά, ένα στήριγμα. Οπότε αυτό που λέω και εννοώ είναι “είμαι δίπλα σου, είναι δύσκολα, αλλά θα είμαι δίπλα σου, θα το περάσουμε μαζί και όλα θα είναι κάποια στιγμή παρελθόν”.
Πώς είναι το “μετά”; Είστε “καλά”;
